Hunlar
Kathryn Hinds Çev. Osman Altun Hunlar tarihin en ünlü barbar gruplarından biridir. Ancak hâlâ onlara dair bilmediğimiz çok şey var. Örneğin, hangi dili konuşuyorlardı? Herhangi bir Hun edebiyatı yoktur. 6. yüzyıl tarihçisi Procopius’un yazdığına göre “Hunlar yazma eylemiyle tanışmamışlardır ve bugün de bununla ilgili becerileri yoktur. Yazı yazabilen ustaları yoktur ve çocukları da yetiştirilirken harfler […]
Elementlerin soğuk savaşı
Sam Kean Çeviri: Baha Okar Sunuş: Aşağıda okuyacağınız makale, Sam Kean’in Kolektif Kitap tarafından yakında yayımlanacak olan Kayıp Kaşık adlı kitabından. Periyodik tablodaki elementlere dair eğlenceli hikâyeler anlatan kitap, pek çok kişiye sıkıcı gelen kimyaya ve üst üste yığılmış simgeler ve kutular toplamı gibi görünen periyodik tabloya başka bir gözle bakmayı sağlıyor. Baha Okar ve […]
Evrimin zaman çizelgesi
Sunuş Bu metinde verilen zaman çizelgesinde, evrimsel sürece genel olarak bakıldığında ne gibi köşe taşları görüldüğü, Dünya üzerindeki canlılığın 3,8 milyar yıl öncesinden bugüne kadar ne gibi süreçler ve önemli basamaklardan geçtiği aktarılıyor. Evrim tarihinin “kısa bir özeti”ni vermek çok güç; çünkü ele alınan süreler, öyle elle tutulur zaman birimleri değil: milyon yıllar, milyar yıllardan […]
Vesta’da karbonlu kraterler
Astronomlar Vesta’nın doğasını ve evrimini anlamak için Dawn uzay aracının gönderdiği fotoğrafları incelemeye devam ediyor. Dawn’ın gönderdiği verilerde asteroit Vesta’nın yüzeyindeki bir kraterde koyu renkte madde gözler önüne serildi. Verilere göre koyu maddenin bulunduğu “Veneneia” olarak adlandırılan ve Vesta’nın güney yarım küresinde bulunan iki krater yaklaşık 2-3 milyar yıl önce oluştu. Almanya Katlenburg Lindau’daki Max […]
Özgür yazılım ve cinsiyet ayrımcılığı
2006 yılında yapılan bir çalışmada erkeklerin %20’si ayrımcılığın varlığını kabul ederken bu oran kadınlarda %75. Bir erkek kullanıcı, kendi grubunun ayrımcı davranışları kesinlikle sergilemediğini belirtir. Aynı ortamda bulunan bir kadın ise erkeğin bu sözlerinin doğru olmadığını ifade eder. Erkek ısrarla herhangi bir ayrımcılık yapmadıklarını söylemektedir. Erkekler yalan söylememektedir, sadece yaptıklarının farkında değiller. Buna güzel bir […]
En büyük sarmal gökada keşfedildi
ABD, Şili ve Brezilyalı gökbilimciler NASA’nın Galaksi Evrim Tarayıcısı (Galaxy Evolution Explorer-GALEX) tarafından elde edilen verileri işleyerek NGC 6872’nin bilinen en büyük sarmal gökada olduğunu ortaya çıkardı. 522.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan gökadanın iki ucu arasındaki uzaklık Samanyolu gökadasının uzunluğundan beş kat fazladır. NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Rafael Eufrasio, “Genç, sıcak yıldızlarından yayılan morötesi […]
Ağrı yerine kaşıntı sinyali veren hücre bulundu
Yağmur Erten John Hopkins Üniversitesi araştırmacıları, farelerde bulunan bir grup spesifik sinir hücresinin kaşıntı sinyali verip ağrı sinyali vermediğine dair güçlü kanıtlar ortaya çıkardılar. Bu, hem bu duyular ile ilgili uzun süredir devam eden tartışmayı sonlandırabilecek, hem de eğer insanlarda da onaylanırsa, hayat kurtarıcı ilaçların sebep olduğu kaşıntılar dahil, kronik kaşıntı için tedaviler geliştirilmesine yardımcı […]
Yanlış Kurulan Yanlış Kullanılan Kavramlar Ahlâk, ahlâksızlık ve etik
Ahlâk kurallarının uygulanma çapı toplumsal birimlerin çapıyla sınırlıdır. Toplumsal birimlerin çapı büyüdükçe bir ahlâk dizgesinin izlendiği coğrafya da büyümektedir. Bu eğilim, tüm insanları kapsayacak evrensel insan değerleri çapına ulaşmayı hedefleyen tektanrıcı dinin Hıristiyanlık ve Müslümanlık evrelerinin dincilerinin evrensel ahlâkı temsil ettikleri savına esin vermişse de ikisinde de bu hedefe ulaşılamamıştır. İlerde ulaşabilmeleri de olanaksız görünmektedir. […]
Sazancık balıklarının evrimini adım adım gözlemledi
Çev. M. Nazif Taşbaş Chris Martin, Kaliforniya Üniversitesi-Davis’te Ekoloji ve Evrim Bölümü’nde lisans öğrencisi olduğu sırada 3000’den fazla hibrit balık yetiştirdi. Bu çalışması, ona vahşi hayattaki doğal seçilim konusunda dünyanın en kapsamlı çalışmasını oluşturmasında ve evrimsel biyoloji konusunda kilit bir öngörüde bulunmasında yardımcı oldu. Profesör Peter Wainwright ile birlikte çalışan Martin, Science dergisinin Ocak 2013 […]
Barış savaşları
Amerikan barışı, bölgedeki çeşitli aktörlerin – ikna ve zor yöntemleriyle- ABD planına dahil edilmesi, yanı sıra anti-Amerikan kesimlerin ve ABD’nin stratejisinde artık yeri olmayan güçlerin tasfiyesi ile yürüyecektir. Barış yapılacaktır; ama hangi Kürtlerle? Bazı Kürtlerin devleti dahi tanınacaktır, bazıları ile barış güvercinleri uçurulacaktır, ama bazılarının da kafasına kurşun sıkılacaktır. Amerikan barışı budur! Ama başka bir […]