British Columbia Üniversitesi’nden araştırmacılar, vahşi yaşamda şimdiye kadar kaydedilen en hızlı evrimsel tepkilerden birini gözlemlediler. Diken (stickleback) balığı, üç yıl içinde, kendi atalarına göre su sıcaklığına karşı 2,5 santigrat derece tolerans geliştirdi.
Proceedings of the Royal Society B dergisinin son sayısında yayınlanan çalışma, evrimin popülasyonların iklimsel değişikliklerde hayatta kalmasına yardım ettiğini gösteren ilk deneysel kanıta yer verdi.
Geçen buzul çağını takiben okyanustan köken alan diken balığı, tatlı su göllerine ve akarsulara yerleşmeye başladı. Geçen 10.000 yıldan daha uzun bir sürede, deniz ve tatlı su diken balıkları, onları Darwin’in doğal seçilim teorisine model yapan farklı fiziksel ve davranışsal özelliklere doğru değişim geçirdiler.
UBC Department of Zoolog bölümünden yazar Rowan Barrett “Vahşi yaşamdaki ve laboratuvar ortamındaki diken balıklarının sıcaklık dayanıklılığını test ederek, tatlı su diken balıklarının denizde yaşayan örneklerine göre daha düşük sıcaklıklara dayanabildiğini bulduk.” açıklamasını yaptı. Barrett, “Bu durum evrimsel bakış açısına göre mantıklıydı, çünkü ataları okyanustan daha düşük sıcaklıklara ulaşan tatlı su göllerine adapte olabiliyordu.” dedi.
Bu adaptasyonun nasıl bu kadar hızla meydana geldiğini öğrenmek için, Barrett ile İsviçre ve İsveç’ten çalışma arkadaşları, deniz diken balıklarını tatlı su havuzlarına aktararak tarihi yeniden yarattılar ve en az üç nesilde (ya da üç yıl), bu balıkların tatlı su diken balıkları gibi atalarından 2,5oC daha düşük sıcaklıklara dayanabildiklerini buldular.
Geçtiğimiz hafta doktora derecesini alan Barrett; “Çalışmamız deneysel olarak bazı türlerin vahşi yaşamda hava değişikliklerine hızla adapte olduğunu gösteren ilk çalışmadır. Bununla birlikte, bu hızlı adaptasyon bir bedel olmadan mümkün değildir. Sadece sıcaklıktaki hızlı değişiklikleri tolere edebilen canlılar hayatta kalırken, hayatta kalanların sadece bir kısmı popülasyonu devam ettirebilmektedir. Evrimsel işleyişin koruma ve yönetim politikasına dahil olması oldukça önemlidir.”
Kaynak: “Tiny Fish Evolved to Tolerate Colder Temperature in Three Years, Study Finds” http://www.sciencedaily.com/releases/2010/08/100804133446.htm, 09.08.2010 tarihinde çevrilmiştir.
