Eğer bir bakteri hücresiyle bir insan hücresi bekârlar partisinde karşılaşsaydı birbirlerine telefon numaralarını vermelerini beklemezdiniz; genetik materyal aktarımını ise asla beklemezdiniz. Daha bilimsel bir ifadeyle, DNA’nın insandan bakteriye direkt transferi daha önce hiç kaydedilmedi.
Fakat şimdi Northwestern Medicine araştırmacıları ilk kez bakteri genomuna bir insan DNA parçasının geçişinin kanıtlarını keşfettiler (Neisseria gonorrhoeae, gonoreye / belsoğukluğuna neden olan bakteridir). Sürdürülen araştırmalar, bu gen transferinin yeni bir evrimsel olay olduğunu gösterdi.
Bugüne kadar bilenen gen transferi, iki farklı bakteri veya bakteri ile maya hücreleri arasında olanlardı. Çalışmanın başyazarı Mark Anderson, insan DNA’sının bakteriye geçişinin çok büyük bir sıçrama olduğunu söylüyor ve devam ediyor, “bakteri, bu DNA dizilimini elde etmek amacıyla çeşitli engelleri aşmak zorunda kaldı.”
Bu keşif evrime dair yeni ufuklar açmanın yanı sıra gonorenin insan konağındaki sağ kalma ve sürekli uyarlanma yeteneğine ışık tutuyor. Cinsel temasla geçen gonore, kaydedilen en eski hastalıklardan biri olmasının dışında, yalnızca insana özgü pek az hastalıktan biri.
Her yıl ABD’de tahmini 700 bin insan dünya genelinde ise 50 milyon insan gonoreye yakalanıyor. Bu hastalık antibiyotiklerle geçici olarak iyileştirilirken, bugün için sadece bir ilaç tedavi edici. Çünkü bu hastalık, en az 400 yıldır süren farklı antibiyotik seçeneklerine direnç geliştirmiş.
Gonore kadınlar için de tehdit oluşturan bir hastalık. Eğer tedavi edilmezse gonore rahim iltihabına yol açabilir ve bu dış gebelik, kısırlık gibi acı durumlara neden olabilir. Nadiren kadın ve erkekte bu hastalık genital sistemi bırakarak dolaşım sistemine girer, ağır enfeksiyonlara neden olur.
Bu hastalığın tarihsel bir hastalık olduğunu vurgulayan araştırmacılar, bakterinin insan bağışıklık sisteminden nasıl kaçabildiği üzerine odaklanan çalışmalar yürütüyorlar. Bu son araştırma bir ipucu sağlayabilir.
Bu gen transferi, laboratuvarda izole edilen birkaç gonorenin genomik dizilimi belirlendiğinde keşfedildi. İzole edilen on dört bakteri genomundan üçü, insanda bulunan L1 DNA olarak tanımlanan DNA baz (adenin, guanin, sitozin, timin) parçasına sahipti.
Anderson Seifert’s Feinberg laboratuvarda dizilediği parçanın, gerçekten insanda aynısı olduğunu tersi yönde işlem yaparak teyit ettirdi. Ama gonore ile genetik düzeyde çok yakından ilişkili olan menenjit bakterisinde ise insandan geçen DNA parçası izinin mevcut olmadığını gören Anderson, bu gen transferinin yeni gerçekleşen bir evrimsel olay olduğunu öne sürüyor.
