Çin’in sosyalizmin tarihi üzerine en önemli araştırmacılarından olan Li Shenming’in bu iki ciltlik eseri dünyanın ilk sosyalist devleti Sovyetler Birliği ve 93 yıllık parlak komünist partisinin neden dağıldığını inceliyor. Kitabın 1. cildi Çinli araştırmacıların incelemelerini sunuyor. İkinci cilt ise başta Rusya olmak üzere Çin ve dünyadaki diğer araştırmacıların görüşlerini içeriyor. Şüphesiz bu incelemenin amacı dünya sosyalist akımının bu büyük olaydan çıkarabileceği derslerle ilgili. Böylece kitap dünya sosyalizminin tarihini tartışmak isteyenler için ve bu bağlamda Rus Marksistlerin de görüşlerini incelemek için çok zengin veriler sunuyor.
Kitap aynı zamanda bugünkü Rusya toplumundaki durum ve Sovyet tarihinin bugün nasıl değerlendirildiği üzerinde de duruyor. Günümüz Rus aydınlarının söz konusu tarih üzerine düşünceleri büyük değişim göstermekte. Kitap özellikle, Gorbaçov, Yeltsin ve Putin dönemi arasındaki farklılıkları inceliyor; Putin yönetiminin, ABD ve NATO’dan gelen tehditleri savuşturmak için ülke içinde aldığı önlemleri değerlendiriyor.
Çinli Marksist araştırmacılar 1970’lerin sonlarından itibaren Sovyetler Birliği tarihi ve toplumu üzerine araştırmalarda önemli bir gelişme kaydetmeye başladılar. Özellikle son 25 yıl içersinde bu alanda 200’ye yakın akademik kitap, önemli Sovyet figürlerine ait monografi türü dahil olmak üzere 112 çeviri kitap ve 600’e yakın bilimsel makale yayınlandı. Çinliler araştırma sürecine oldukça geç başlamalarına karşın toplumsal ihtiyacın zorlaması ile oldukça sağlam bir temelde yola koyulmuşlar.Araştırma kaynakları zenginleşmiş, Batılı ve Rus araştırmacıların görüşlerinden yararlanılmış, genelde farklı ve zengin bakış açılarını içeren bir disiplin oluşmuş.
Dünya-tarihsel ilerleme boyutundan bakıldığında, Marx’ın sosyalizm teorilerini Rusya toplumunda yerelleştirmeye ve çağa uyarlamaya çalışan, dünyanın ilk sosyalist devletinin inşa çabası, insanlığın 20. yüzyıl ve daha sonraki geleceği açısından en önemli olayların başında gelmektedir. Bu büyük olay Marx’ın kapitalizmin çöküşü ve sosyalizmin zaferi kaçınılmazdır biçimindeki teorisinin açık kanıtını oluşturmuştur. Aynı zamanda bu pratiğin kapitalizmin en geri parçasında gerçekleşmesi, hem doğu, hem de batı halklarında büyük bir bilinç sıçramasına yol açmıştır.
Yazar, Sovyet tarihinde dört figür ve dört dönem ele alındığında sosyalizmin inşasında en yaratıcı teorik ve pratik çabanın Lenin ve Stalin döneminde yürütüldüğünü saptıyor. Buna karşın Kruşçev ve Brejnev dönemleri ise teorik açıdan gerileme, yapıbozum, pratikte ise başarısız reformlar, var olanı tüketme dönemidir. Brejnev dönemi muhafazakar istikrar ve ayrıcalıklı elitin oluşum dönemidir. En yaratıcı teorik ve pratik çabanın Lenin ve Stalin döneminde olması bu dönemde ciddi hataların ve sorunların bulunmadığı anlamına gelmemekte, ayrıca bu zaaflar daha sonraki dönemde düzeltilmeden korunmaktadır. Lenin ve Stalin’in kurmuş olduğu Rusya’ya özgün sosyalist model daha sonra kısmi nitel dönüşümler geçirmiş olmasına karşın, sosyalizmden asıl köklü uzaklaşma ve kopuş süreci Gorbaçov döneminde yaşanmıştır. Kitapta tarihsel rolü üzerinde önemli tartışmalar yürütülmekte olan Stalin üzerine yapılan ciddi araştırmalar da bulunuyor. Okuyucu sosyalizmin en değerli pratiklerinden birini tartışan bu kitapta bu deneyi çok çeşitli açılardan ele alan düşünceleri tartışma olanağı bulabilecektir.
Kitapların yazar ve editörlerinden Prof. Li Shenming, 1949 yılı Henan-Wenxian doğumlu. Uzun yıllar Halk Kurtuluş Ordusunda, tıp bölümlerinde araştırmacı olarak çalışmış, generallik rütbesine yükselmiş. Halk Kurtuluş Ordusu’nun başlıca gazetelerinde baş editörlük yapmış. 2004 yılından itibaren Çin Sosyal Bilimler Akademisi adlı araştırma kuruluşunun Başkan Yardımcılığı, aynı zamanda bu akademiye bağlı Dünya Sosyalizmi Araştırma Merkezi direktörlüğü görevlerini yürütüyor. Çin’de ABD merkezli dünya ekonomik krizinin çıkacağını ilk kez bilimsel olarak araştıran ve bu konuda araştırmaları başlatan kişi olarak kabul edilmekte. Özel uzmanlık alanları politik demokrasi ve uluslararası ilişkilerde stratejiler olan Li Shenming’in bu konularda çok sayıda eseri mevcut.
Editör Yardımcısı Prof. Wu Enyuan 1957 doğumlu. Çin Sosyal Bilimler Akademisi Marksizm Araştırmaları Enstitüsü Başkan Yardımcısı ve aynı zamanda Dünya Sosyalizmi Araştırma Merkezi sekreterliğini yürütüyor. Başlıca araştırma alanı İnsan Hakları ve Doğu Avrupa, Rusya ve Orta Asya Araştırmaları ve Sovyetler Birliği tarihi.
Diğer Editör Yardımcısı Prof. Wang Liqiang ise 1956 doğumlu. Dünya Sosyalizmi Araştırma Merkezi Genel Sekreteri.
