Avrupa’nın iki milyar sterlinlik uydusu bir milyarı aşkın yıldızı haritalamak üzere fırlatıldı. Bu proje astronomi tarihinin ilklerinden biri olarak görülüyor.
Gaia uydusu, 19 Aralık sabahı İngiltere yerel saatiyle dokuz sularında Fransız Guyanası’ndan Rus Soyuz roketi aracılığıyla fırlatıldı. Beş yıl boyunca görev yapacak olan uydu, Dünya’dan yaklaşık bir milyon mil uzaklıktaki L2 Lagrangian isimli istasyon noktasına doğru yola çıktı.
Gaia’nın Samanyolu galaksisine dair bugüne dek yapılan en doğru haritayı vermesi planlanıyor. Uydu milyonlarca yıldızı şu ana kadar görülmemiş bir kesinlikte üç boyutlu olarak saptayacak.
Bunun yanında, uydunun patlayan yıldızlar, başka yıldızların yörüngesinde dönen gezegenler ve çevredeki asteroidler gibi daha önce bilinmeyen binlerce cismi keşfetmesi bekleniyor. Aynı zamanda biliminsanları Gaia’nın evren hakkında en büyük iki sırrın ipucunu vereceğini umuyor: karanlık madde ve karanlık enerji.
Nasıl gözlemlenecek?
Dünya, Güneş’le arasında uyduya siper olacak. Böylece, uzay gemisi evreni daha kapsamlı şekilde gözlemleyebilecek. Uzay aracı yavaşça dönerken, iki teleskop bütün gökyüzünü tarayacak ve topladıkları ışıkları şimdiye dek uzaya yerleştirilmiş en büyük kameraya aynı anda gönderecekler.
Gaia her yıldızın konumunu, parlaklık, sıcaklık ve kimyasal bileşimini içeren önemli fiziksel özelliklerini tespit edecek. Dünya için 30.000’den fazla CD’yi doldurmaya yetecek kadar veri akışı sağlanacak.
Uydunun fırlatılmasından sonra konuşan Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) bilim ve robotlarla ilgili keşiflerden sorumlu yöneticisi Alvaro Gimenez şunları söyledi: “Gaia astronomların Eski Yunanlı astronom Hipparkos’un ilk gözlemlerinden başlayarak tarih boyunca kurdukları hayali temsil ediyor. Hipparkos 1000 kadar yıldızı çıplak gözle gözlemleyerek birbirine bağlı konumlarıyla kataloglamıştı. Bundan 2000 yıl sonra Gaia sadece eşsiz bir yıldız sayımı yapmayacak, bununla birlikte yeni asteroidleri, gezegenleri ve ölen yıldızları da açığa çıkarma potansiyeline sahip olacak.”
Cambridge Üniversitesi’nde görev yapan, İngiltere’nin başlıca Gaia araştırmacılarından Profesör Gerry Gilmore’un belirttiğine göre, “Gaia’dan elde edilecek sonuçlar evreni algılayışımızda görülmemiş bir devrim yaratacak.”
