Palo Alto, Kaliforniya merkezli elektrikli otomobil üreticisi Tesla Motors, batarya paketi sürümlerini evlerde kullanılmak üzere tüketicilere, büyük fabrikaları olan işletmelere ve kamu şirketlerine doğrudan satacağını duyurdu.
Şirketin karizmatik kurucusu Elon Musk, 30 Nisan’da Los Angeles’da düzenlediği basın toplantısında, şirketinin lityum-iyon bataryalarının düşük karbonlu enerji kaynaklarına geçişi sağlayacağını söyledi. “Güneş enerjisi kaynakları çok düzensiz, ama bataryalar bu enerjiyi istenildiğinde depolayıp, istenildiğinde bırakarak bu sorunu çözebilirler.”
Birçok şirket binalar ve enerji şebekeleri için sabit batarya depoları satıyor. Fakat analistler bu teknolojinin yaygın kullanım için pahalı olduğunu söylüyorlar. Nature, Tesla’nın duyurusunun oyunu değiştirip değiştiremeyeceğini araştırıyor.
Tesla yeni bir batarya teknolojisi mi icat etti?
Hayır. Şirketin paketleri, diğer şirketlerin kullandığına benzer, denenmiş ve test edilmiş teknolojilere dayalı standart lityum-iyon bataryalar içeriyor.
Şirketler ve akademik laboratuvarlar bataryaların saklayabileceği enerji miktarını önemli ölçüde arttırmak ve maliyeti düşürmek için araştırma ve geliştirmeye milyarlarca dolar harcıyorlar. Buna rağmen kaydadeğer bir gelişmenin gerçekleşmesinin yıllar alacağı öngörülüyor.
Tesla batarya depolama maliyetini düşürmeyi başardı mı?
Muhtemelen. Ancak bu da belirsizliğini koruyor. Boston, Massachusetts merkezli bir danışmanlık şirketi olan Lux Research’ün analisti Cosmin Laslau, Tesla’nın bataryalarının rakiplerine göre daha ucuz olacağını söylüyor.
Tesla işletmeler ve kamu kuruluşları için büyük bataryalarının fiyatını açıklamadı. Konut modelleri için ise depolanan her kWh(kilowatt/saat)’lik enerjinin yaklaşık 350$ olacağını duyurdu. Fakat bu fiyat etiketi bir ev sistemine bu bataryayı bağlamak için gerekli olan elektronik ve kurulum maliyetlerini içermiyor. Bu masraflarla birlikte konutlar için birim fiyat 2 katına çıkıyor.
Güney Kore kimya devi LG Chem iştiraki LG Chem Power’ın araştırma direktörü Mohamed Alamgir’e göre lityum-iyon batarya hücreleri üretim maliyeti kWh başına yaklaşık 200 $. Bir batarya içinde enerji depolamayı sağlayan bu silindirik yapıları Tesla, Japon elektronik devi Panasonic’ten satın alıyor. Bu hücreleri bir batarya paketinde bir araya getirme işlemi, maliyeti iki katına çıkarıyor. Tesla’nın ürettiği paketlerin maliyeti ise paket başına 4000 $ olarak hesaplanıyor. Laslau, “Tesla şu an için bu ürünleri zararına satabilir, ancak Nevada’da inşa ettikleri 5 milyar dolarlık devasa batarya fabrikası bittiğinde, bu zararı kazanca çevirecektir.” diyor.
Evlerin bataryaya ihtiyacı var mı?
Batı dünyasındaki çoğu evin ihtiyacı yok. Şebeke gücünün güvenilir olduğu elektrik şebekelerine erişimi iyi olan evlerde bir batarya yedeklemesine gerek duyulmaz. Güneş panelleri bulunan ve fazladan enerji depolayan evler bile, şebekenin kendisini batarya olarak kullanabilirler. Amerika’nın bazı eyaletlerinde ve Almanya’da fazla enerjiyi sabahları yerel elektrik sağlayıcısına satıp akşam geri almak mümkün.
Ancak dünya elektrik üretimi ve elektrik şebekeleri için daha ucuz enerji depolamasına ihtiyaç duyuyor. Şiddetle güneş enerjisi panellerine ve rüzgâr türbinlerine yatırım yapan ülkeler, enerji depolamaya yeterli önemi vermedikleri için, üretilen fazla enerjiyi şebekelere entegre etmekte sıkıntı çekiyorlar. “Almanya, güneş paneli kuran ev sahiplerini destekleme kararı aldı. Ancak beklenenden fazla ev panel kurunca, şebekelerin sorunsuz çalışması için elektrik idareleri daha fazla para harcamak zorunda kaldı” diyor Palo Alto’daki Elektrik Gücü Araştırma Enstitüsü’nden enerji depolama uzmanı Haresh Kamath. “Plansız dağıtım şebeke güvenirliği açısından çok tehlikelidir.”
Günümüzün lityum-iyon bataryaları kamu kurluşlarının ihtiyaçlarını karşılayabilir mi?
Elektrik idareleri şebekedeki yükden kurtulmak istediklerinde, daha ucuz olan gaz türbinini ateşe verme işlemini tercih ediyorlar. ABD Enerji Bakanlığı, enerji depolamanın bu işlemle rekabet edebilmesi için maliyetin kWh başına 150 $’ı geçmemesi gerektiğini söylüyor. Maliyetin kWh başına 700 $ olduğunu varsayarsak, Tesla’nın sistemi hâlâ oldukça pahalı. Şu anda enerji depolama için en ucuz yöntem enerjiyi bir hidroelektrik haznenin içine yukarı doğru pompalamak. İkinci en ucuz yöntem ise büyük yeraltı haznelerinde havayı sıkıştırmak.
Bir ülkenin saatler değerinde enerjisini ekonomik olarak depolayamasalar da, bataryalar şebekelerin daha güvenilir olmasını sağlayabilir. Kanada’nın Dalhousie Üniversitesi’nde bir batarya araştırmacısı olan Jeff Dahn “ABD Enerji BAkanlığı’nın hedefinde karbon emisyonlarının sosyal maliyetleri göz ardı ediliyor.” diyor. “Karbon üretimi ile ilişkili uygun bir fiyat olsaydı, hepimiz güneş panelleri kullanırdık ve elektrik depolamanın maliyeti ne olursa olsun öderdik.”
Hazırlayan: Yusuf Can Semerci
Yeditepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Doktora
Kaynak: http://www.nature.com/news/will-tesla-s-battery-change-the-energy-market-1.17469
