DNA (deoksiribonüklenik asit), genetik materyalin ana bileşenidir. Adenin, Sitozin, Guanin ve Timin (A, C, G ve T) denen dört bazın binlerce olası kombinasyonu ile oluşan genetik sekans, genetik çeşitlilik sayesinde canlıların çeşitli görünüm ve fonksiyonlara sahip olmasını sağlar.
İki baz daha: metil-sitozin ve metil-adenin
1980’lerin başında, bu dört klasik DNA bazına beşincisi eklendi: Sitozinden türetilmiş olan “metil-sitozin (mC)”. 1990’ların sonunda ise mC’nin, epigenetik mekanizmanın ana nedeni olduğu anlaşıldı. mC, her dokunun fizyolojik gereklerine göre genleri açıp kapamayı sağlayabiliyor.
mC’deki değişikliklerin kanser dahil birçok insan hastalığının oluşumuna neden olmasının anlaşılmasıyla son yıllarda bu beşinci DNA bazına ilgi arttı.
Cell’de yeni yayımlanan bir makaleye göre, 6. DNA bazının olası varlığı açıklandı: “metil-adenin (mA)”. mA, epigenomu belirlemeye yardımcı olabilir ve böylece hücrelerin yaşamında önemli bir yer tutabilir.
Bakterilerde ve kompleks organizmalarda
Biliminsanlarının açıklamalarına göre, evrimsel olarak insanlara çok uzak canlılar olan bakterilerin genomlarında diğer organizmalardan genetik materyalin yerleştirilmesine karşı koruyucu fonksiyona sahip mA bulunduğu biliniyor. Ancak bunun ilkel hücrelerin bir olgusu ve çok statik olduğuna inanılıyor.
Araştırmacıların yaptığı açıklamalara göre, yayımlanan makale, insan hücresi gibi ökaryot denen daha karmaşık canlılarda da 6. DNA bazının olabileceğini düşündürdü. Çalışmalar, algler, kurtçuklar ve sineklerin mA bulundurduğunu ve bu bazın belli genlerin ifadesini düzenlemede rol oynadığını öne sürüyor. Bu ifade, yeni bir epigenetik işareti oluşturuyor. Bu çalışma, genomlardaki mA seviyesinin az olması sebebiyle, analitik yöntemlerin yüksek hassasiyetle geliştirilmesi sayesinde mümkün olacak. Ek olarak, mA kök hücrelerde ve gelişimin erken evrelerinde önemli rol oynayacak gibi gözüküyor. Şimdi yapılması gereken ise bu verileri teyit etmek, insanlar dahil memelilerin bu baza sahip olup olmadığını ortaya çıkarmak ve bazın rolünü anlamak.
