Birçok araştırma iki dil konuşan yetişkinlerin beyinlerinde problem çözme, odaklanma gibi zihinsel yeteneklerden sorumlu olan yönetsel işlev bölgelerinde daha çok aktivite gözlemlendiğini öne sürüyor.
Yeni bulgular, çift dilliliğe bağlı bu farklılığın yalnızca yetişkinlerde değil, henüz yeni yeni konuşmaya başlayacak olan 11 aylık bebeklerde bile gözlemlenebildiğini ortaya çıkardı.
Washington Üniversitesi’ndeki Öğrenme ve Beyin Bilimleri Enstitüsü (I-LABS) araştırmacılarından, çalışmanın başyazarı Naja Ferjan Ramirez, “Sonuçlar, iki dil konuşulan evlerde büyüyen bebeklerin, daha konuşmaya başlamadan yönetsel işlevlerle ilgili görevleri yerine getirmeye alıştıklarını gösteriyor. Bu da çift dilliliğin yalnızca dilsel gelişimi değil düşünsel gelişimin genelini biçimlendirdiğini gösteriyor” diyor. Çalışma Developmental Science’da (“Gelişimsel Bilim”de) yayımlanacak.
Çalışmanın yazarlarından Patricia Kuhl, “Tek dilli bebeklerin ses algılarının 11 aylık civarında kısıtlandığı görülüyor, 6 aylıkken başarıyla ayırt edebildikleri yabancı dillere ait seslerin farklı olduğunu artık anlayamamaya başlıyorlar. Ancak iki farklı dili duyarak büyüyen bebeklerin tek dilli yaşıtlarından daha uzun süre yeni dillere ‘açık’ kaldıkları görülüyor, ki bu beyinlerinin uyum sağlamaya yönelik bir aktivitesi olarak değerlendirilebilir” diye ekliyor.
Araştırmacılar, magnetoensefalografi (MEG) adı verilen, aktif sinir hücrelerinin yaydığı manyetik dalgaları ölçerek veri toplamaya dayanan bir teknik kullanıyor. Diğer beyin görüntüleme tekniklerinin aksine MEG, beyin faaliyetlerinin yerini ve zamanını tam olarak saptayabiliyor.
Deneyde, 8’i yalnızca İngilizce konuşulan, 8’i hem İngilizce hem İspanyolca konuşulan ve sosyoekonomik konumları mümkün olduğunca birbirine yakın olan evlerde büyümüş 16 tane 11 aylık bebek yer almış. Bebeklere 18 dakika boyunca “da”, “ta” benzeri konuşmada sıkça kullanılan seslerden oluşan bir dizi dineltilmiş. Dizideki seslerden bazıları İngilizce’ye bazıları İspanyolca’ya hasken, bazılarıysa iki dilde de ortaktır. Araştırmacılar tek ve çift dilli bebeklerin beyinlerinin bu seslere verdikleri tepkileri karşılaştırmışlardır.
En belirgin farklılık, yönetsel işlevlerden sorumlu prefrontal (alın) ve orıbitofrontal kortekslerde görüntülenmiştir. Hem İngilizce hem İspanyolca dinleyerek büyüyen bebeklerin beyin dalgaları, yalnızca İnglizce’yle büyüyenlere göre bu bölgelerde daha yoğun olmuştur.
“Bu bulgular, tek ve çift dilli yetişkinlerle yapılan çalışmaları destekliyor” diyor Ferjan Ramirez. Çift dilliliğin beynin yönetsel işlevini güçlendirmesi, iki dil konuşan insanların bu diller arasında sürekli gidip gelerek işlevsel yeteneklerini geliştirmelerinden kaynaklanıyor olabilir.
Çalışma esnasında beyinle ilgili ortaya çıkarılan diğer bazı gerçekler ise, iki dil konuşan bebeklerin, dilleri yeterince düzgün öğrenmeyeceğini düşünerek endişelenen ebeveynleri rahatlatacak nitelikte:
– İki dilli bebeklerin hem İngilizce’ye hem de İspanyolca’ya sinirsel hassiyet göstermesi, iki dili de öğreniyor olduklarını kanıtlıyor.
– İki dilli bebeklerin İngilizce’ye tek dilli yaşıtları kadar hassas tepki göstermeleri, iki grubunda dilleri aynı hızda öğrendiklerini ortaya çıkarıyor.
Ferjan Ramirez, “Bulgularımız yalnızca küçük çocukların dil öğrenmede daha yetkin olduklarını değil, erken çocukluk döneminin dil öğrenmek için en uygun dönem olduğunu da öne çıkarıyor” diye ekliyor.
