Son derece nadir bir kuş olan mavigözlü toprak güvercini neredeyde bir asırdır görülmemişti. En son 1941’de belgelenmiş olup neslinin tükendiğine inanılmıştı. Bir grup araştırmacı güvercinin dönüşünü açıkladı. Araştırmacılar, Brezilya’nın Minas Gerais eyaletindeki bir bölgede sadece 12 bireyin görüldüğünü doğruladılar. Yaşam alanlarının korunması, bu özel kuş türünü korunması için anahtar önemde.
Kuşbilimci Rafael Bessa keşfi açıkladığında, Brezilya Kuşizleme Festivali’ndeki kalabalığın uğultusunu hayal edin. Merakla beklenen konuşma “Nesli Tükenmiş Türler” isimli olandı ve tarihinde ilk kez, bu kuşun sesi topluluğa dinletildi.
tutuluyor. © Rafael Bessa
SAVE Brasil, Rainforest Trust ve Butantan Kuş Gözlemevi tarafından desteklenen araştırmacılar son birkaç aydır, keşfin bilimsel raporu ve eşzamanlı olarak kritik seviyede tehlikede olan kuşların uzun süre hayatta kalmalarını sağlayacak bir koruma planı için gizlilik içerisinde çalışıyorlar.
Bessa, yeniden keşfi anlatmak için Estadão’ya konuştu: “Bölgeye gittiğimde mikrofonum ile bu seslendirmeyi kaydedebildim. Sesin reprodüksiyonunu yaptım ve kuş çiçekli bir çalıya, benim yanıma doğru indi. Hayvanı fotoğrafladım ve dikkatle resme baktığımda alışılmışın dışında bir şeyi kaydettiğimi gördüm. Bacaklarım titremeye başladı.”
Mavigözlü toprak güvercininin bir savana benzeyen yaşam alanı, Brezilya Cerrado’sunun (çok kurak ve verimsiz toprakları kullanarak bir tarım alanı yaratma ç.n.) tahribiyle tehlike altındadır.
Rafael Bessa, “Türün korunması konusunda şimdilik endişeliyiz” açıklamasını yapıyor. “Plan oluşturmak için çeşitli cephelerde çalışıyoruz. Ana faaliyet, sadece mavigözlü toprak güvercininin yararlanabildiği, korunan bir alan sağlamaktır, fakat orada tehdit altında olan birçok tür de olacak” diye belirtiyor.
Kobalt mavisi gözleri, kanatlarındaki koyu mavi noktalar ve baştan başa kırmızımsı-kestane tüyleriyle böyle göz alıcı bir kuşun uzun süre fark edilmeden yaşadığına inanmak zordur. Ancak bölge ortalamasındaki hızlı yaşam alanı kaybı oranları, daha birçok türün fark edilmeyen tükenişine başlangıç oluşturabilir.
Instituto Butantan’dan Luciano Lima “Brezilya biyoçeşitliliği üzerine bilgilerin artması, onların korunmasını sağlamak için ilk adım. Böylece, kendimiz de dahil olmak üzere, tüm türler için yaşamın ve sağlığın daha kaliteli olmasına katkı sunabiliriz” yorumunu yapıyor.
Koruma planı sonuçlandırılana ve önerilen tedbirlerin uygulanmasına kadar türlerin ve kuş şarkısının bulunduğu tam lokasyon araştırmacılar tarafından açıklanmayacak. Koruma planı çerçevesinde, araştırmacılar türün biyolojisi, özellikle davranış, üreme biyolojisi ve beslenmesi üzerinde çalışmalar yürütüyor. Ayrıca ek nüfusu bulmak amacıyla orijinal yeniden keşfin yapıldığı bölgeye benzer çevresel ve coğrafi özelliklerin olduğu bölgelere gitme girişiminde bulunuyorlar. Araştırma sahaları, Ecological Niche Modelling denilen uydu görüntüsüne benzer bir teknikle tespit ediliyor: Bu teknik türlere uygun potansiyel alanları tahmin etmek için, ortaya çıktığı bölgelerin birkaç çevresel özelliğine dayalı matematiksel modeller kullanan özel bir yazılım.
Kuşbilimci Wagner Nogueira “Şimdiye kadar üç eyalette birçok alanı ziyaret ettik; ancak türler sadecee Minas Gerais eyaletindeki birbirine yakın olan iki bölgede yer almaktaydı” diye belirtiyor.
SAVE Brasil’in bu türü nasıl hayata yeniden kazandıracağını ve araştırma ekibinin bu türün yaşamına nasıl daha çok yardımcı olacağını zaman gösterecek.
