Uzay sondası Chang’e-3, 2013 Aralık ayında Ay’a iniş yaptı ve çalışmalarına hâlâ devam ediyor. Ulusal Savunma için Bilim Teknoloji ve Sanayi Devlet İdaresi’ne göre, söz konusu süre bir uzay sondası için en uzun çalışma zamanı. Yaklaşık 2,5 sene boyunca, Chang’e-3 çok sayıda önemli bilimsel soruyu çözmeye yardımcı olmak adına büyük miktarda veri topladı.
Chang’e-3’ün gövdesinde bulunan ileri teknoloji ürünü kamera, optik teleskop ve olağanüstü ultraviyole görüntüleyici gibi araçlar, insanoğlunun Ay araştırmaları kapsamındaki çalışmalarının somut bulgularla sonuçlanmasını mümkün hale getirdi
Radar ile dünyada ilk kez Ay’ın jeolojik haritası çıkarıldı
Oluşturulan harita, Ay yüzeyinin 330 m derinliğindeki yapısını ve Ay bazlı yeni bir kayanın varlığını açığa çıkardı. Çin Bilimler Akademisi Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü’nden araştırmacı Lin Yangting, bulguyla ilgili, özellikle 195 m derinliğinde bulunan en üst tabaka ile birlikte radarın üç tabaka bazalt keşfettiğini ifade ediyor. Araştırmalar, ay yüzeyinin beş metre derinlikte -diğer ülkelerin bulduklarının neredeyse iki katı- olduğunu gösterdi.
Optik teleskop Ay’da su bulunmadığının kanıtlanmasına katkıda bulundu
Uzay gözlemleri alanında optik teleskop kullanımını ilk defa Chang’e-3 gerçekleştirdi. Ay’daki atmosfer eksikliği ise bu noktada ideal bir gözlem şansı sunuyor.
Ulusal Astronomi Gözlemevi araştırmacısı Weu Jianyan, Ay yüzeyindeki su oranının ölçüldüğünü, dahası, ölçümler sonucunda bulunan tarihsel küçük değerin uzmanların Ay’ın oluşumu konusundaki beklentileri doğrultusunda olduğunu ifade ediyor.
Chang’e-3 dünyanın plazmasferini de görüntülüyor
Gezegenimizin yüzeyinden yaklaşık 40.000 kilometre uzaklıkta bulunan plazmasfer, dünyamızı güneş rüzgârından ve çoğu kozmik ışından koruyor.
Ulusal Astronomi Gözlemevi’nde ortak araştırmacı görevini yürütmekte olan He Nan, “Dünyanın plazmasferi manyetosferin en içerisinde bulunur. Eğer manyetosfer girişimi varsa, plazmasferin şekli, pozisyonu ve yapısı etkilenir. Bu nedenle, plazmasferinin yapısını ve evrimini inceledikçe, solar aktivitelerin dünya üzerindeki etkilerini gözlemleyebiliriz” diyor.
Chang’e-3 aynı zamanda Çin’in dünya dışı bir bölgenin yüzeyine yaptığı ilk yumuşak inişi gerçekleştirdi. 1990’lardan bu yana Çin Ay’a yönelik gerçekleştirdiği dört görevle bu güne kadar 5 görev gerçekleştirmiş ABD’nin sadece bir adım gerisinde.
Çeviren: Erkin Öncan
İÜ Klasik Filoloji Bölümü
Kaynak: http://english.cas.cn/newsroom/mutimedia_news/201608/t20160801_166198.shtml
