Başı ve yüzü, adli tıp uzmanları ve 3D baskı sayesinde yeniden canlandırılan bir Mısır mumyası, dönem insanının yaşamı ve ölümü hakkında biliminsanlarına fikir sunuyor.
Mumyalanmış baş, Avustralya’daki Melbourne Üniversitesi’nin koleksiyonları içinde tesadüfen ortaya çıkmış. Bir denetim sırasında parçaya rastlayan müze küratörü, durumunu öğrenmek amacıyla başı bilgisayarlı tomografiye yollamış.
Başı inceleyen Melbourne Üniversitesi Anatomi ve Nöroloji Bilimi Departmanı’ndan biyoloji antropoloğu Varsha Pilbrow, kafatasının sağlam kaldığını, sargılarının ve iç kısmının da iyi göründüğünü öğrendikten sonra, bu verilerle neler yapılabileceğini düşündüklerini belirtiyor.
Görüntüleme uzmanlarının ve üç boyutlu baskı teknolojisinin de desteğiyle Pilbrow ve ekibi mumya başının kopyasını oluşturmayı başarmışlar. Bundan sonra uzmanlar çenekemiğinin boyutu ve açısı, göz çukurlarının karakteristiği gibi kemik yapılarını inceleyerek kafatasının bir kadına ait olduğunu saptamışlar. Örneğe Meritamon ismini veren uzmanlar, öldüğünde 25 yaşından büyük olmadığını ve mumyalanacak kadar önemli birisi olduğunda hemfikirler.
Pilbrow, “Bu kadar bilgiye mumyaya hiç zarar vermeden ulaşabilmemiz çok etkileyici olduğu gibi, böylesi bir parçanın müzeye kazandırılması da fazlasıyla önemli” diye konuşuyor.
Mumyalanmış başın nereden geldiği ise gizemini korumakta. Biliminsanları başın, 1930 yılında Melbourne Üniversitesi’nde Anatomi Bölümü Başkanı olarak göreve başlamadan önce Mısır’da çalışmalarda bulunan Frederic Wood Jones’un koleksiyonuna ait olabileceğini düşünmekteler. Uzmanlar ketenin başa sarılış biçiminden, Meritamon’un Mısır’da mumyalanmış olduğuna ve en az 2000 yıl önce yaşadığına inanıyorlar. Tarihlemenin kesinlik kazanması için araştırmanın sonraki safhalarında radyokarbon tekniğinin kullanılacağı da belirtiliyor.
Bu arada bilgisayarlı tomografi taramaları ve kafatasının üç boyutlu kopyası aracılığıyla Meritamon’un dişlerindeki anormallikler ve geçirmiş olabileceği hastalıklar da ortaya çıkmakta.
Pilbrow, Live Science’a verdiği söyleşide, “Kafatasının üst kısmının çok ince ve gözenekli olduğunu fark ettik. Bu belirtiler, hayattayken şiddetli anemiden mustarip olduğuna işaret olabilir” diye konuştu.
“Hemoglobin ve oksijen yetersizliği durumlarında vücudun daha fazla alyuvar üretmeye çalışması, kemik iliğinin şişmesine neden olmakta bu da kafatası kemiğinin incelmesine yol açmaktadır.”
Pilbrow, anemi ve dental sorunların Mısır nüfusu arasında çok yaygın görüldüğünü söylemekte. Bu bulgu Meritamon’un neden ölmüş olabileceği hakkında bir fikir verse de, Pilbrow ve ekibi başka ihtimalleri de hesaba katarak çalışmalarını sürdürüyorlar.
Çeviren: Sevingül Bilgin
MSÜ Arkeoloji Böl. Doktora Öğr.
Kaynak: http://www.livescience.com/55928-egyptian-mummy-face-recreated-with-3d-printing.html
