York ve Barselona Özerk Üniversitesi’nin ortak yürüttüğü bir çalışma, Avrupa’da yaşamış ilk insanların pişirme için ateşi kullanmadıklarını, ancak çiğ de olsa eti ve sebzeyi tükettiklerini açığa çıkardı.
Kuzey İspanya Sima del Elefante Bölgesi’nde 2007’de Atapuerca Araştırma Ekibi’nce yapılan çalışmada, 1,2 milyon yıl önce yaşamış ilk insan türlerinin diş plakları incelendi. Bu inceleme sonucu, erken insan türüne ait mikrofosilleri “en erken dönem yiyecek izleri” olarak belirlediler. Mikrofosiller, çiğ hayvan dokusu, sebze tüketimini gösteren pişmemiş nişasta granülleri, çam türüne ait polen tanecikleri, böcek parçaları ve olasılıkla kürdan parçaları içeriyordu. Belirlenen beslenme malzemeleri pişirilmemişti ve aynı zamanda ateşle bağlantılı olabileceği düşünülen mikro kömür izine de rastlanmadı.
Pişirme için ateşin ilk ne zaman kullanıldığı tartışmaya açıktır. Bazı araştırmacılar bunu 1,8 milyon yıl önceye, bazıları ise 300.000-400.000 yıl öncesine tarihlendirmektedir. Ateşin ilk izleri Afrika’da bulundu. Sima del Elefante’de ateşe dair ize rastlanamaması, ilk insan Afrika’dan ayrıldığında beraberinde ateşi götürmediğini göstermektedir.
Avrupa’da ateşin ilk kullanımına dair kesin izler, 800.000 yıl önce İspanya yakınlarındaki Siyah Mağara’da (Cueva Negra) ve biraz daha öncesinde, İsrail yakınlarındaki Gesher Benot Ya’aqov bölgesinde bulunmuştur. İki bulgu birlikte değerlendirildiğinde, ateş teknolojisi, 800.000 ile 1,2 milyon yıl öncesine aittir. Ki bu ilk insanın besinleri pişirmeye başlamasıyla ilgili yeni bir zaman çizgisi ortaya çıkarmaktadır.
Barselona Özerk Üniversitesi’nden araştırmanın yöneticisi Prof. Dr. Karen Hardy’e göre, ilk insanın yaşamına dair edinilen bu çok erken tarihli görünüm ilgi çekicidir. İlk Avrupalıların çevre faktörlerini anlayıp onu kendi dengeli diyetleri için kullanmaya başlamaları 1,2 milyon yıl önce olabilmiştir. Yiyecekleri pişirmek daha fazla enerji sağlar ve belki de beyin boyutlarında 800.000 yıl öncesinde meydana gelmiş olan hızlı artış, pişirmeyle bağlantılıdır.
Çalışmanın sonucu aynı zamanda, pişirme tarihlemesiyle bağlantılı olduğu düşünülen, tükürükte bulunan ve nişastalı yiyeceğin pişirilmesinden sonra ortaya çıktığı sanılan amilaz enzimi hipotezini de desteklemektedir. Nişastalı besinler, beyin gelişimini kolaylaştıran temel elementlerdir ve popüler “paleodiet” inanışının tersine paleolitik dönem beslenmesinde önemli yer tutmaktadırlar.
