Ana Sayfa Arkeoloji Büyük gövdeli dinozorlar yumurtalarını kırmadan nasıl kuluçkaya yatıyordu?

Büyük gövdeli dinozorlar yumurtalarını kırmadan nasıl kuluçkaya yatıyordu?

1294
Oviraptorosaurların küçük türleri (arka planda kalan resimde, kuşların da içerisinde bulunduğu dinazor türlerini kapsayan dinazor ailesi). yumurtalarının üzerine oturdular ancak büyük olan türleri (ön plan) yumurtaları kırmamak için kuluçkaya yattıkları yumurtaların doğrudan üzerine oturmak yerine, yumurtaların olmadığı merkez kısma yatmışlardır. © Masato Hattori, K. Tanaka ve arkadaşları/ Biology Letters 2018.

Baştankaralardan devekuşlarına, kuluçkaya yatan kuşlar doğrudan yumurtalarının üzerlerine otururlar. Biliminsanları, kuşların ataları olan bazı büyük gövdeli dinozorları bu konu üzerinden ele aldığında, kuluçka yumurtalarını kırmadan kuluçkaya doğrudan yatamayacaklarını düşünüyordu. Fakat, yakın zamanda yapılan bir çalışma bazı dinozorların büyük kalçalı olmasının akıllıca bir kuluçkaya yatma taktiği olduğunu ortaya koydu. Yani, üstlerine doğruca oturmak yerine yumurta halkasının merkezinde biraz yer açıp kuluçkaya yatmışlardı!

Araştırmacılar, kuş tüylerine sahip, et yiyen bir dinozor türü olan Oviraptorosaur‘un farklı türlerine ait fosilleşmiş haldeki üç düzine kuluçka yuvası üzerinde çalıştılar. Japonya’da bulunan Nagoya Üniversitesi Müzesi’nden paleontolog Kohei Tanaka ve ekibi tarafından 16 Mayıs’ta Biology Letters dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, kuluçkalara, Oviraptorosaur türü dinozorlar tarafından yatılmıştı ve bu kuluçkalar şimdiye dek keşfedilmiş iç kısmı en geniş olanlardı.

Sadece yumurtalardan yola çıkarak bu dinozorların hangi tür Oviraptorosaur’a ait olduğunu söylemek güç olsa da, biliminsanları, büyüklüklerinden yola çıkarak yumurtalara üç farklı sınıfa ayırmayı başardı.

Boyu 170 mm’den daha küçük olan, en küçük yumurtalar olarak sınıflandırılmış olanlar bugünün büyük kuşlarından olan emu ve devekuşuna benzeyen, vücut kütleleri onlarca kilogramdan 100, hatta 200 kilograma kadar değişen türleri içeren Elongatoolithus‘lara ait olarak sınıflandırıldı. 240 mm’den büyük olan yumurtalar, yani en büyük yumurtalar, Macroelongatoolithus türüne ait olarak sınıflandırılırken; orta büyüklüğe sahip yumurtalar Macroolithus‘lara ait olarak sınıflandırıldı. Büyük yumurtalar üzerine kuluçkaya yatan dinozorların vücut kütlelerinin yaklaşık olarak 2000 kilogram civarında olduğu düşünülmekte.

Ekip, kuluçkanın yarıçapını ve ortasında boşluk barındıran kuluçkaların boşluk kısmının yarıçapını ölçtü. Bunun üzerine, en büyük türlerin kuluçkalarında daha fazla boş alana ihtiyaç duyduklarını keşfetti. Araştırmacılar, en büyük Oviraptorosaur ebeveynlerinin kulukça merkezine yumurtaları bir yandan sıcak tutmak, diğer bir yandan da yumurtalar üzerindeki yükü azaltmak için bir anda oturduklarını söylüyor. Kuluçka şekli ele alındığında, hiçbir modern kuş türünün kuluçkaya yatma şekline benzemediğini söyleyebiliriz.

Önceki İçerikMüzik çalışmak, yoğunlaşmayı artırıyor, kaygıyı azaltıyor
Sonraki İçerikBilim ve Gelecek Kitaplığı web sitesi yayında!