Biliminsanları bugünlerde Neandertaller hakkında, saç renklerinden çiftleşme alışkanlıklarına kadar, oldukça fazla şey biliyor. Ancak hâlâ temel bir konu gizemini koruyor: Ateş yakmayı biliyorlar mıydı? Arkeologların uzun süreden beri düşündükleri senaryo, Neandertallerin ateşi kullandıkları ancak onu, düşen yıldırımlar, orman yangınları gibi doğada kendiliğinden büyüyen yangınlardan devşirdikleri şeklindeydi. Birtakım tuhaf Neandertal aletelerine dayandırılarak yeni ortaya atılmış olan bir hipotez ise bu uzak kuzenlerimizin sürtünmeyle kıvılcım oluşturabildiklerini öne sürüyor.
Güneybatı Fransa’da bulunan 50.000 yıllık Pech-de-l’Azé l’deki kazılarda, bölgede bol miktarda bulunan kireç taşının yanı sıra manganezdioksit bloklarına rastlandı. Arkeologlar daha önce Neandertallerin siyah renkli bu maddeyi vücutlarını süslemek için kullandıklarını düşünüyorlardı. Ancak yeni bir grup araştırmacı, manganezdioksit yerine kamp ateşlerinden elde edilen kömür ve isin vücutlarını boyamak için daha kolay ve ulaşılabilir bir malzeme olduğunu belirtiyor. Bunun yanı sıra, bazı yeni araştırmalarla ulaşılan sonuçlara göre, Pech-de-l’Azé l’de yaşamış olan Neandertaller, bulundukları alanda manganezdioksite hem renk olarak benzeyen, hem de kimyasal yapıları itibariyle benzerlikler gösteren diğer manganezoksitler yerine manganezdioksiti tercih etmişler gibi görünüyor. Peki manganezdioksitin yapabildiği ve benzerlerinin yapamadığı şey ne? Tutuşturmak. Pech-de-l’Azé l’de bulunan manganezdioksit bloklarında aşınmış bölgeler olduğunu fark eden biliminsanları, Neandertallerin, bloklardan aşındırarak manganezdioksit tozu elde etmeye çalıştıklarını düşünüyor. Araştırmacılar, elde edilen manganezdioksit tozunun tutuşturulmak istenen odun kümesinin üzerine döküldüğünü ve böylece odunun tutuşması için gerekli olan 350 °C’nin 250 °C’ye düşürüldüğünü öne sürüyor.
Elbette araştırmacılar manganezdioksitin, vücut süsleme dahil olmak üzere, başka amaçlar için de kullanılmış olması ihtimalini tamamen dışarıda bırakmış değil. Ancak bulgularına dayanarak, manganezdioksitin muhtemel kullanım amaçları listesine tutuşturma işlevini de dahil ediyorlar.
