Grafik tasarımcı ve sanatçı Vahit Tuna, yapay zekâ tarafından opera olduğuna karar verilen bölümlerin birleştirilmesiyle oluşturduğu yeni projesiyle 19-28 Eylül tarihleri arasında Beyoğlu’nda bulunan Versus Art Project’te olacak.
Bu proje için yeni bir yapay zekâ tasarlandığını ifade eden Tuna, yapay zekânın opera bestelerini kavrayabilmesi için neredeyse binlerce saatlik opera dinletisi yapıldığını söyledi. Ardından opera sanatçısı Ayşe Yakut Somel’in seslendirdiği parçaların yapay zekâya dinletildiğini ve yapay zekâ tarafından opera olarak tanımlanan parçaların birleştirilerek yeni bir kompozisyon oluşturulduğunu söyleyen Tuna, çalışmanın ortaya çıkış sürecini şu sözlerle anlattı: Önce başka bir yazılım tasarladık. Bu yazılım son iki yılda ürettiğim imgelerdeki ton farklarını, ayrıntıları sese dönüştürdü. Her ton bir sese aitti. Sonra bu sesleri opera sanatçısı Ayşe Yakut Somer seslendirdi, onun imajlara yaptığı yorumu kaydettik. İki saate yakın süren bu kayıtları küçük parçalara bölüp bir algoritmayla yüzlerce olasılık elde ettik ve bunları yapay zekâya sunduk. Yapay zekâ tüm parçalar arasından hangilerinin opera olduğuna karar verdi ve opera dediği parçalardan bize yepyeni bir dizilim sundu. Ortaya çıkan dizilimi de tekrar Ayşe Yakut Somer’e yorumlattık, yapay zekânın en değerli bulduğu kompozisyonu bu sefer Ayşe öğrendi. Bu da 15 dakikalık ses projesinde gösterilecek. Özetle; yapay zekâ opera öğrendi, ardından öğrenip de ortaya koyduğu çalışmayı bir opera sanatçısı yorumladı.
Bu çalışmaya dair fikrin nasıl ortaya çıktığını anlatan Tuna, “Aklımda uzun zamandır bir opera bestelemek vardı. Ama acaba bir yapay zekâ bana bir opera bestelemem için yardım edebilir miydi?” dedi ve şu açıklamaları kaydetti: Sergiyi ilk planladığımda ses, ışık ve bu imgeler yer alacaktı. Bu lekelerin ışıkla ilişkisi enteresan. Işık değiştiğinde bunlar da değişiyor. Ardından başka bir fikir doğdu. ‘Acaba imgeler için bir sesi nasıl üretebilirim?’ dedim. Genel olarak bunlar benim için zihin parçacığı gibi. Zihinde düşünce karşılığı gibi… Bu imgeler dil ile sesin birleşmesi sonucu duyduğumuz kelimeler gibi sanki. Siz onu farklı şekillerde algılayabiliyorsunuz. Peki, sesi nasıl elde edebilirdim? Sonra bunları bir yapay zekânın sese dönüştürebileceği, farklı bir yorum getireceğini düşündüm. Yaptığım imajlardan birini seçip bu resimden ses elde etmek, ardından bu sesi bir beste haline dönüştürmek istedim.
Vahit Tuna tarafından hazırlanan ve 19-28 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan bu çağdaş sanat sergisi, iki bölümden oluşuyor. Yapay zekâ tarafından opera olduğuna karar verilen parçaların seslendirilmesiyle oluşturulan çalışma, Beyoğlu’ndaki Versus Art Project’te sergilendiği günler boyunca saat 11.00-18.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.