Biliminsanları tarafından yapılan çalışmada, balinaların ve yunusların sahip oldukları DNA’ları diğer memelilerin DNA’ları ile karşılaştırıldı ve suda yaşayan bu memelilerde 236 genin eksik olduğu sonucuna varıldı. Bu kayıp genlerin 85’inin bu türlerle yakın akrabalığı olan su aygırında bulunduğu raporlandı. Bu durum, yaklaşık 50 milyon yıl önce, karadan suya geçiş sırasında bazı genlerin kaybolduğunun göstergesi olabilir.
25 Eylül günü Science Advances sitesinde yayınlanan çalışmaya göre suda yaşayan memeliler, kan basıncını ve kanın pıhtılaşmasını düzenleyen genler yoluyla dalmaya adapte olmuş olabilir. Ancak dibe dalıp çıkma, oksijen alımını etkiledi ve bu canlıların genomu bu durumdan zarar gördü. Araştırmacılara göre bu canlıların genomunda bulunmayan genlerden biri bu yolla genomdan silinmiş olabilir. Bu genin silinmesi, çeşitli yolaklarda hata yapılmasına neden olan bir enzimin üretilmesinin önüne geçmiş ve bu yolla suda yaşayan memelilerin atalarına bir avantaj sağlanmış olabilir. Max Planck Moleküler Hücre Biyolojisi ve Genetik Enstitüsü’nde evrimsel genetik üzerine çalışma yürüten Michael Hiller, “Bu canlıların bu proteinin üretimini sağlayan geni kaybederek kendi DNA’larının onarımında kaliteyi arttırdıklarını düşünüyoruz” dedi.
Ayrıca tükürük üretimini düzenleyen SLC4A9 geni, bu gen de kaybedilen genler arasında bulunuyor. Bu duruma dair açıklamalarda bulunan Hiller, “Bu canlılar suda yaşadıkları için yiyecekleri parçalamak ve sindirimi kolaylaştırmak için tükürüğe ihtiyaç duymazlar. Böylece bu gen işlevini yitirir. Daha az tükürük üretmek, hayvanların vücutlarında bulunan tatlı suyun vücutta tutulmasına neden olabilir. Bu durum, bu canlılar tuzlu suda yaşarken sorun yaratabilir” dedi. Hiller ve ekibi tarafından yapılan çalışmaya göre, suda yaşayan canlılar melatonin hormonunu üretmek için gereken enzimleri de kullanmıyor. Bu hormon, uykuyu tetikleyen bir enzim olarak biliniyor. Bu hormonu üretecek enzimlerin sentezlenmemesi, suda yaşayan canlıların hayatı için avantaj oluşturacak bir noktada duruyor.
Çalışmayı yürüten biliminsanları, suda yaşayan memelilerin, çeşitli özellikleri genomlarından silinen genler aracılığıyla sağladıklarını ifade ediyor. Araştırmacılar konuya ilişkin çalışmaların süreceğini söylüyor.
Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/losing-genes-may-have-helped-whale-ancestors-adapt-life-underwater
