Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’nda çalışma yürüten biliminsanları, kök hücrelerin oluşturulabilmesi için kritik öneme sahip olan ve genomun “karanlık maddesi” olarak nitelendirilen bir RNA molekülünün üç boyutlu görüntüsünü elde etti.
Çalışmaya katılan biliminsanlarından Karissa Sanbonmatsu, “Bildiğimiz kadarıyla bu çalışma, kodlanmayan yani protein yapımında işlev sahibi olmayan uzun zincir yapındaki RNA’lara (IncRNA) ilişkin ilk üç boyutlu analiz çalışmasıdır. Bu analiz çalışmasıyla birlikte özellikle kardiyovaskilür bir bozukluk veya yaşlanmaya bağlı kalp rahatsızlıkları için yeni tedavi metotları geliştirilebilir” dedi.
Nature Commications dergisinde yayımlanan çalışmada yer alan biliminsanları, araştırmada RNA molekülünün üç boyutlu yapısını elde edebilmek için bir tür X-ışını analizi olan SAXS tekniğini kullandılar.
2000 yılında gerçekleştirilen insan genomu dizileme çalışmalarından önce biliminsanları, protein gibi yapıların üretilmesinde bütün genetik materyalin işlev sahibi olduğunu düşünürlerdi. Ancak dizileme çalışmaları sırasında, genetik materyalin sadece yüzde 10’luk bölümünün protein kodladığı keşfedildi. O zamandan beri genetik materyalimizin yüzde 90’lık kısmının işlevsiz olduğu sanılmaktaydı. Ancak yapılan çalışmalar bu bölgelerin protein yapımında işlev sahibi olmayan RNA yapılarını ürettiklerini gösterdi. IncRNA adı verilen bu RNA’ların, hücre bölünmesi sırasında genlerin açılıp kapandıkları evrelerde işlev sahibi olduğu raporlandı. Bu moleküllerin bulunmadığı ya da hasarlı olduğu bireylerde otizm, kanser hastalıklarının ve çeşitli doğum kusurlarının gözlendiği de ortaya çıkarıldı.
Bu RNA tipinin kök hücre çalışmaları açısından önemini vurgulayan biliminsanları, bu molekülün yapısına ilişkin kapsamlı çalışmalarıyla molekülün üç boyutlu görüntüsünü elde etti. Bu çalışmanın, gen kontrolünde etkin olan mekanizmaların anlaşılması için yeni çalışmalara kapı açacağı düşünülmekte.
Kaynak: https://phys.org/news/2020-01-scientists-image-heart-rna.html