Eski türlere ait antik DNA’ların çıkarılması ve tanımlanması zordur. Bugüne kadar dizilenen en eski DNA örneği 780-560 bin yıl önce yaşamış bir ata ait genetik materyaldi. Fakat yeni çalışmada Sibirya’nın kuzeydoğusundan elde edilen yeterli orandaki yünlü mamut DNA’sının dizilenmesi ile Antik DNA çalışmalarının rekoru günümüzden bir milyon yıl öncesine geriledi.
18 Şubat günü Nature dergisinde yayınlanan çalışmada, 1,65 milyon, 1,34 milyon ve 0,87 milyon yıllık üç mamut örneği üzerinden elde edilen DNA’nın analizi yapıldı.
Antik DNA çalışmalarında en çok başvurulan örnekler dişlerdir. Çünkü dişlerin koruyucu dış tabakası, DNA’nın elde edilebileceği içyapıyı oldukça uzun bir süre saklayabilir. Araştırmacılar, mamutların dişlerinden DNA elde edebilmek için Antik DNA çalışmalarında sıklıkla kullanılan birkaç yöntemden yararlandılar. Daha sonra DNA analizi ve gen dizileme çalışmaları yapıp elde edilen verileri Afrika ve Asya fillerinin genomları ile karşılaştırdılar.
Mamut örneklerinden ikisi, yünlü mamuttan daha önce gezegende var olan bir soydan geliyor gibi görünmekteydi. En eski örnek ise daha önce tanımlanmamış bir soydan geliyordu. Biliminsanları bu soyun, Kuzey Afrika’da yayılım gösterip, bölgeyi kolonileştiren mamutların atası olduğunu düşünüyor. Araştırmacıların yeni makalesi, mamutların evrimi hakkındaki bilgi birikimimize katkıda bulunmanın yanı sıra, DNA’nın düşünülenden çok daha eski örneklerden bile çıkarılabileceğini ve analiz edilebileceğini göstermektedir.
DNA, genellikle çok hızlı bir biçimde bozulan, etraftaki çeşitli etmenlerin etkinliği ile kontamine olabilen bir genetik materyaldir. Bu nedenle eski örneklerden DNA elde edebilmek ve bu eski örnekleri analiz edebilmek zordur. Daha önceki çalışmalarda, örneğin bir asırdan daha kısa bir süre önce nesli tükenmiş olan Tilasin (Tazmanya kaplanı) fosillerinin tam genom dizilimi yapılmasında çeşitli sorunlarla karşılaşılmıştı. Yeni çalışma ise, doğru koşullar altında bir milyon yıldan daha geriye tarihlenen fosillerden de DNA elde edilebileceğini göstermektedir.
Araştırmacılar, günümüzdeki hayvan türlerinin pek çoğunun Erken Pleistosen’de ve sonrasında ortaya çıktığını belirterek bu döneme ait fosillerden DNA elde etme yeteneğindeki artışın modern türlerin evrimine dair veri sağlayabileceğini ifade ediyorlar.
Kaynak: COSMOS MAGAZINE
