Soğuk, dişlerde ve diş etlerinde ciddi bir ağrıya neden olur, özellikle de çürümüşlerse…
Science Advences portalında yayımlanan bir çalışmada, bilim insanları, dişlerde soğuğa hassasiyete yol açan bir proteini analiz etti. TRPC5 proteini aslında bir iyon kanalıdır: Açılıp kapanarak iyonların geçişini sağlayan bir moleküler geçit borusu gibi düşünülebilir. Bu durumun vücudun pek çok bölümünde de oluştuğunu, 15 yıldır deri üzerine çalışma yapan US Medical Enstitü’den Howard Huges da daha önce belirtmişti. Araştırmacılara göre bu protein soğuğa epeyce duyarlı fakat herhangi bir fiziksel yanıttan sorumlu değil. 2011’de yayımlanan bir makalede, derilerinde bu proteini olmayan farelerin artık soğuğu hissedemedikleri belirtilmişti.
Almanya Friedrich-Alexander Üniversitesi’nde elektrofizyolog olarak çalışan araştırmacı Katharina Zimmerman ve nörobiyolog David Clapham, “O sıralarda bir çıkmaza girmiştik” diyorlar. Konunun üzerinde tekrar düşündükçe ve bir öğlen yemeğinde David “Vücutta başka hangi bölümler soğuğa çok hassastır” diye sorunca dişler üzerinde çalışmak akıllarına gelmiş. Yaptıkları yeni çalışmada TRPC5 proteininin dişlerde bulunduğunu ve sinirlerle bağlantılı olduğunu gösterdiler. Protein, odontoblast adı verilen ve normalde gayet iyi korunurken çürümüş dişlerde açığa çıkan hücrelerde görüldü.
Ekip, dişlerinde TRPC5 olmayan farelerle birlikte bu proteinin kimyasal maddelerle bloke edildiği fareler üzerinde çalıştılar.
Kontrol gurubu farelerde, buzlu bir sıvıyla dişler temas ettirildiğinde sinir yanıtının uyarıldığı gözlendi. Burada bir diğer protein olan TRPA1’in de aynı şekilde etkili olabileceği düşünüldü. Ancak proteinsiz olanlar ve kimyasal olarak yok edilenlerde herhangi bir sinirsel yanıt uyarılmamıştı.
Araştırmacılar ayrıca, yüzlerce yıldır diş ağrısı için kullanılan karanfil yağının da neden etkili olduğunu açıkladılar. Karanfil yağı, TRPC5 proteinini bloke eden bir kimyasal içeriyordu. Bu da sinirsel uyarıyı engelliyor ve dolayısıyla ağrıyı kesiyordu. Zimmerman, ”Her bir molekülün keşfi, bizi o konudaki bir tedaviye daha da yaklaştırıyor” diyerek gelecekte diş ağrılarının tedavisinde hızlı adımlar atılabileceğinin müjdesini veriyor.
Kaynak: https://cosmosmagazine.com/science/biology/how-teeth-sense-cold-temperatures/
