NASA’nın yakın zamanda kullanılır hale getirdiği ve yaptığı her ölçümde literatürü değiştiren James Webb Uzay Teleskobu (Webb) evrenin ilk aşamalarında oluştuğu düşünülen çok uzaklardaki gökadaların görüntülerini alarak gökbilimcilere erken evrenle ilgili çalışılabilecek yeni veriler sağladı. Hem Webb teleskobuna ait yüksek çözünürlüklü algılayıcılar yardımıyla hem de kütleçekimsel mercekleme olarak isimlendirilen olaydan ötürü kimi gökadaların olduklarında daha parlak görünmeleri sağlanarak daha fazla ışık toplanabiliyor.
Avrupa Uzay Ajansı ve ABD’de bulunan Johns Hopkins Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu erken evrene ait yakın zamanda Webb tarafından gözlemlenen gökadalardan biri olan MAC0647-JD’yi incelediler ve ilginç bulgulara rastladılar. 10 yıl önce gökbilimci Dan Coe tarafından Hubble Uzay Teleskobu yardımıyla keşfedilen bu gökada, 11 kızılakayma değerine sahip yani evrenin daha %97’si oluşmadan önce var olmuş. Gökadanın Hubble’daki görüntüsü küçücük kırmızımsı bir leke iken, Webb görüntüsü bize orada bir değil iki gökada olduğunu gösterdi! Fakat eldeki çözünürlük halen yetersiz ve bu gökcismi üzerine şu anki güncel tartışma acaba bu nesnelerin iki farklı gökada mı yoksa bir gökadanın iki parlak noktası mı olduğu. Webb ve gelecekte yapılacak daha büyük teleskoplarla yapılacak ileri gözlemler bu soruyu yanıtlayabilir.
Ölçümler, Webb’in ortaya koyduğu iki ışıktan birinin biraz daha kırmızı, diğerinin ise daha mavimsi olduğunu gösterdi. Mavi gaz içeren gökadalarda daha genç yıldız oluşumları görünüp daha az yıldızlararası toza rastlanırken, kırımızı gaz içeren gökadalarda daha yaşlı yıldızlar bulunur ve bolca toz içerir. Dolayısıyla kütleleri ve yapıları iki farklı nesne oldukları yönünde bulgulara işaret etmekte.
Fotoğrafta var olan tek gökada bu çalışılan değil, bu haberin kapak görüntüsü olan görselde baktığınız her nokta ve zerrecik birer gökada ve içinde milyarlarca yıldız barındırıyor! Webb teleskobu genç evrene dair yeni görüntüler elde ettikçe evrenin yapısı ve evrendeki yerimizle ilgili yeni fikirler edinebileceğiz.
Kaynak: Webb offers never-before-seen details of early universe, EurekAlert!
