Hiç yapmak istemediğimiz, hazırlığı bize acı veren bir dosya içeriyor elinizdeki dergi: “Ahmet Doğan’ın anısına…” Biz onun yazılarını hazırlamaya, seminerlerini dinlemeye, derin derin tartışmaya, bazen dostlar sofrasında birlikte demlenmeye, mitinglere, yürüyüşlere gitmeye, dağ bayır gezmeye alışığız. “Ahmet Doğan’ın ardından” diye yazmaya değil. Ama ne yazık ki bu da başımıza geldi. Tanıyan herkesin ortak söylemiyle “sevgili öğretmenimizi” kaybettik, 13 Mayıs günü. Ahmet Doğan girdiği kanser tedavisi sürecine dayanamadı, bize son kez merhaba dedi ve gitti. Oğulları Yücel ve Yıldırım’ın, dostlarının, yoldaşlarının, çalışma arkadaşlarının, öğrencilerinin onun hakkında yazdıklarından oluşuyor bu kahredici dosya.
Ahmet Doğan gibi çok boyutlu ve renkli bir kişiliği bütün yönleriyle anlatmak zor. Hayatına dokunduğu ve derin izler bıraktığı o kadar çok insan var ki, ancak küçük bir bölümünü yansıtabildik. Hani Deniz Gezmiş için denir ya, “o bir yüz metreciydi, en hızlımızdı” diye. Ahmet Doğan da en hızlımızdı, ama bir maratonu o hızla koştu. Etkinlik gösterdiği her alanda çalışkanlığıyla, öğreticiliğiyle, mütevazılığıyla, önder nitelikleriyle ön plana çıktı. Bilim ve Gelecek’in yazarı, danışmanı, temsilcisi, abone şampiyonu, yüzlerce etkinliğin düzenleyicisi, dergi emekçilerinin taktığı isimle “Dergi Abisi” idi Ahmet Doğan. Esas olarak eğitim-öğretim sorunlarına, matematik öğretimine ve tarihine, aydınlanma sorunlarına yoğunlaşan çok sayıda makale kaleme aldı. Aynı konularda araştırma kitapları ve matematik ders kitapları yazdı. Birçoğu Bilim ve Gelecek’te yayımlandı.
Ama Ahmet Doğan sadece Bilim ve Gelecek topluluğunun değil, Nesin Vakfı çocuklarının, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği gençlerinin, Adabelenliler Derneği üyelerinin, her çağırdıklarında koşa koşa gittiği sosyalist örgütlerin, CHP örgütlerinin, çeşitli okulların da “Ahmet Abisi” ve “Ahmet öğretmeni” idi. Bir bilimsel sosyalisti, yılmaz bir devrimciyi, bir aydınlanma savaşçısını kaybettik. Eserleri, anıları, hepimizin hayatına yaptığı dokunuşlarının silinmez izleriyle yaşayacak Ahmet Doğan.
***
Bu sayımızın kapak dosyasının konusu kuantum kuramı, kuantum mekaniği ve bu kurama dayalı teknolojiler. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 2025 yılını “Uluslararası Kuantum Bilimi ve Teknolojileri Yılı” ilan etmişti. Bu karar, Heisenberg Belirsizlik İlkesi, Schrödinger Denklemi, Born’un Matris Mekaniği gibi modern fiziğin ufkunu genişleten çok önemli gelişmelerin ortaya çıktığı 1925 yılının 100. yıldönümü dolayısıyla verildi. Biz de 2025 yılının bir kapak dosyasını bu konuya ayırmak istedik. Dosyayı Özgür Can Özüdoğru ve Cem Oran arkadaşlarımız hazırladı. Ayrıca kuantum kuramına önemli katkılarda bulunmuş ve “belirsizlik ilkesiyle” tanıdığımız ünlü Alman fizikçi Werner Heisenberg’in 1955-56 yıllarında verdiği konferansların kuramın tarihçesini ele alan bölümünü de (önde gelen bilim felsefecilerimizden Yılmaz Öner’in çevirisiyle) dosyaya ekledik. Güzel bir tesadüf olarak, Sedat Ölçer’in sürekli bölümünün bu sayıda yer alan “Modern fiziğin az bilinen öncüsü: James Clerk Maxwell” başlıklı makalesi de dosyanın bir parçası olarak okunabilir. Diğer dosya ve makaleleriyle zengin bir sayı çıkardığımızı düşünüyoruz. İyi okumalar.
Dostlukla kalın…
