188. Sayı

KAPAK DOSYASI Rıfat Saltoğlu Newton’un doğa felsefesi Deney, matematik ve büyü Söyleşi: Nazlı Karol, Murat Öner, Ergi Deniz Özsoy Prof. Dr. Esin Kâhya ile söyleşi ‘Bilim tarihi bilinmeden...

Uzun Lafın Kısası- Dünyayı Ölçmeye Nasıl Başladık Graeme Donald, Çev. Mevlüde Betül Sarıtaş, Maya Kitap, 2019, 191 s. Uzun Lafın Kısası, okuru ölçü birimlerinin hikâyelerinin keşfedileceği...

Çevremizi duyularımız yoluyla algılıyoruz. Bu nedenle bir duyunun oluşumuna yardımcı olan organların çok önemli işlevleri var. Bu organlar, görmemizi, işitmemizi, koku almamızı, tat almamızı ve nesneleri hissetmemizi sağlar. Peki, bu yapılar temel işlevlerini nasıl yerine getirir? Sinirbilim çalışmalarının sonuçlarına göre sayısı 30’u aşan duyu organına sahibiz. Ancak birbirleriyle koordinasyon halinde çalışan 5 duyu organımız, temel […]

Yeraltı ve yerüstü kaynakları bu ülkenin değeridir; bilim, akıl ve vicdan ölçütleri içinde, bu kaynaklar elbette değerlendirilebilir. Maden işletmeciliğinde asla göz ardı edilemeyecek üç önemli koşul bulunur: 1) Doğanın mutlaka korunması, 2) Kamu yararının önceliği, 3) Hukuk ve şeffaflık içinde bu işlerin yürütülmesi. Ülkemizde maden işletmeciliğinde bu üç önemli koşulun tam tersi yapılıyor. Bugün dünyayı […]

Prostat kanseri ve rahim ağzı kanseri örneklerinde olduğu gibi kanserden korunma konusundaki sağlık uygulamalarının tartışmalı yönleri var. Bunun nedeni sağlık uygulamalarının yapısal sorunları. Sağlık hizmetlerinin ticarileşmesinin önlenememiş olması, özünde basit tekniklere dayalı olan koruyucu sağlık uygulamalarını karmaşıklaştırmış, çıkar çatışması tartışmalarının içine çekmiş ve kimi zaman içinden çıkılamaz duruma getirmiştir. Günümüzde kanser tanısı konulan kişi sayısının […]

Söyleşi: Murat Öner, Ergi Deniz Özsoy, Nazlı Karol “Bütün bilimlerin temeli sistematik bir yapılanmaya dayanır. Herhangi bir bilim dalını alın, bunu göreceksiniz. Biyolojide canlı dediğinizde, hemen tasnif etme ihtiyacı hissedersiniz: bitki mi, hayvan mı, insan mı… Belirli bir sistematik hat üzerinden düşünürsünüz. Canlıyı böylelikle anlar ve tarif edebilirsiniz. Bu yolla bir tasnif de yapmış olursunuz, […]

Lorenz’in kanat çırpan kelebek metaforu, başlangıç koşullarındaki ufak bir değişimi temsil eder; bu değişim zincirleme bir etki yaratarak nihayetinde büyük ölçekte sistemin öngörülebilirliğini tamamen ortadan kaldırır. Bu durum, lineer olmayan deterministik sistemler için de geçerlidir. Yani bir sistemin deterministik olması onu öngörülebilir yapmaz. “Deterministik Kaos” ifadesi tam da bu tür sistemlerdeki kaotikliği ifade etmek için […]

Bu sayıda dikkat çekmek istediğimiz iki makale var. Birincisi, geçmiş birikime ait: Newton’u konu alan kapak dosyası. Diğeri ise günümüzün ve daha çok da...

Sosyalizm teorisi, Lenin’in de vurguladığı gibi, ancak “mülk sahibi sınıfların eğitim görmüş temsilcileri tarafından, aydınlar tarafından” geliştirilebilir. Peki, Marksistler nasıl Marksist olur? Bu burjuva...

Isaac Newton (1642-1727) hem fizik hem de astronomi alanında kendinden önce birbirinden kopuk olarak elde edilmiş bilimsel buluşları ve onların sonuçlarını kapsayan bir sistem...