Kimyasal bağlar, Gilbert Lewis’in ortaya koyduğu elektron çiftlerinin bağ yapması kavramı üzerinden bir asır geçmesine rağmen, hâlâ biliminsanları arasında tartışma konusu. Nelerin bağ olarak kabul edilip nelerin edilemeyeceği, çeşitli bağ tipleri ve onları nasıl açıklamamız gerektiği uzlaşmaya varılmamış konular...
Ülkemizin son yıllarda yaşadığı sıcak ve çoğu zaman iç karartıcı olaylar zinciri düşünülürse, bu tür tarih okumaları belki çoğu kişiye gereksiz görünebilir. Bir çıkış yolu bulunmasının en önemli aracı şüphesiz sahadaki politik mücadeledir. Fakat teorik, yöntemsel ve felsefi donanım da politik mücadelenin ayrılmaz bir parçasıdır. Ülkemizdeki akademik tarih anlayışında ve Marksist ideolojik üretim sürecinde sıkça […]
İbn Haldûn’un, hem tarihin yöntemine yönelik bir farkındalık geliştirdiği hem de bu yöntemin dayanaklarını araştırmak için ilm-i umrân adını verdiği bir bilim inşa etmeye yöneldiği gözlenir. Bu yönüyle onun, İslam dünyasında tarih felsefesinin kurucusu olduğu söylenebilir. Kuşkusuz, o, hem tarihe yaklaşımını hem de ilm-i umrân bilimini geliştirirken kendisinden önceki felsefi gelenekten yararlanmakla birlikte, onu tümüyle […]
İbn Haldun, insanlığın haraçlı-aristokrat düzenden kurtulma mücadelesinin, gerçekleri kutsal kitaplarda değil doğada ve toplumsal olgularda aramayı öngören bilimsel yöntemin galebe çalmasının insanıdır. Bizim insanımızdır. Geleneksel İslam’ın, haraçlı-feodal sistemin mirasçılarının İbn Haldun’u sahiplenebilmelerine olanak yok. İbn Haldun döneminde onların cedlerine karşı mücadele etmiştir çünkü. İslamcılar İbn Haldun’u unutturmaya çalışmışlar, aydınlanmacılar ve toplumcular ise onu keşfedip hakkını […]
Görsel açıklama: Üst sırada meditasyon yapan ve yaşlanmadan daha az etkilenen beyin örnekleri, alt sırada meditasyon yapmayanların beyin örnekleri görülmektedir. © Dr. Eileen Luders
1970’lerden beri ortalama ömür beklentisi giderek arttı ve insanlar 10 yıl daha fazla yaşamaya başladılar. Bu...
Darwin’in eserinin sonuç cümlesine eklediği bu “yaratıcı” vurgusunun, Köken’in yayınlandığı ilk günlerden itibaren, Darwin’in yakın çevresine dek uzandığını hissettiği, yoğun bir dinsizlik suçlamasının getirdiği bunaltıyı hafifletmek için yazılmış olabileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
Önceki yazımızda, Osmanlı aydınını tarif eden önemli yüzlerden birinin,...
Son yapılan araştırmalara göre, A, B ve AB kan gruplarındaki insanların, 0 kan grubundaki insanlara oranla kalp hastalıklarına yakalanma riski daha fazla. Fakat bu risk 0 kan grubundan başka kan grubuna sahip olan insanları endişelendirmemeli, çünkü kalp hastalıkları riskini...
Türkiye Arkeolojik Yerleşimler Projesi’nin verilerine göre Anadolu’da 465 Paleolitik alan vardır. Ancak bunların çoğu ya hiç araştırılmamış ya da çok kötü şartlarda kayıt altına alınmıştır. Bu alanlarda Paleolitik dönem insanlarına ait birçok maddi kalıntı öğesi bulunsa da insan fosili buluntusu çok azdır. Anadolu’da sadece 7 farklı alanda Paleolitik dönem insanlarına ait fosillere rastlanmıştır. Göçler paleoantropolojinin […]
Günlük ritmimiz hayatlarımıza hükmeder, uykumuzu düzenler ve bize sabah ne zaman kalkacağımızı söyler. Biliminsanları sağlık ve insani performansımız açısından içimizdeki saatlerin ne denli önemli olduğunu bilseler de, şimdilik bu saatleri kontrol edemiyorlardı.
Bu durum değişiyor olabilir. Vanderbilt Üniversitesi’nden biyologlar farelerin...
Rasgele olmayan mutasyonların geleceğimizi nasıl şekillendirebileceği konusunda bazı ipuçları yakalanmaya başlandı. Çok sayıda deney kurgulandı ve başarılı sonuçlar da elde edildi. Bu yapay mutasyonların, doğadışı seçilim ile birlikte, Homo sapiens’in evrimleşmesini belirleyeceğine dair pek çok gösterge şimdiden ortaya çıkmış durumda. Charles Darwin döneminden bu yana geçen bir buçuk yüzyıllık süre zarfında, içinde bulunduğumuz doğal ortam […]
