Doğurganlığın sembolü: Badem ağacı
Badem ağacı, Anatanrıça Kibele kültünde Attis’in tohumu, mart ayında açan çiçekleriyle yeniden doğuşun sembolü olarak görülmüş; Hıristiyanlıkta Meryem-İsa ikilisinde de önemli bir motif olarak devam etmiştir. O ataerkil kültürlerde dölleyen sperma ile, anaerkil düşünce de kadının rahmi ile, sert kabuğu gizem ve mistik sırlarla ilişkilendirilmiş, kabuğunun zor kırılması bekaretin korunması ile de özdeşleştirilmiştir. Ancak farklı […]
ODTÜ’yü savunmak bilimi ve ülkeyi savunmaktır
ODTÜ’de 18 Aralık günü bir dönüm noktası yaşandı. TÜBİTAK’ın geliştirdiği “tamamen yerli” olduğu iddia edilen bir istihbarat uydusunun Çin’de uzaya fırlatılması törenini izlemek için...
Beslenmenin matematiği!
Yıllar önce matematik olimpiyatlarına hazırlanan ilginç bir öğrenciyle karşılaşmıştım.Deniz, matematiği çok seven, çok çalışan, yetenekli bir öğrenciydi. En büyük hayali olimpiyatlarda altın madalyayı kazanmaktı. Az uyuyarak saatlerce çalışır, verilen egzersiz programından fazlasını yapardı. Olimpiyatlara hazırlık onun için bir yaşam biçimiydi. Bana ilginç gelen asıl yanı ise bir “takıntısının” olmasıydı. Sürekli iyi beslenemediğinden, uykusuz kaldığından yakınırdı. […]
İngiltere’de Emekçi Sınıfların Durumu / Friedrich Engels Yeni oluşan sınıfın ilk analizi
Genç Engels, babasının şirketi Ermen & Engels’in işleri için İngiltere’de, Manchester’da bir süre kalmak zorundadır. Burada 1843 sonlarında yazdığı “Politik Ekonominin Eleştirisinin Anahatları”, onun...
Alman İdeolojisi / Karl Marx – Friedrich Engels Fikirlerin egemenliğine karşı başkaldırı
1845-46 yıllarında Marx ve Engels tarafından yazılan Alman İdeolojisi, Tarihsel Materyalizmin ilk defa sistemli olarak ele alındığı bir çalışmadır. Tarihsel Materyalizm ise diyalektik toplumsal...
Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm / Friedrich Engels 19. yüzyıl Marksizminin özeti
Friedrich Engels’in Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm adlı eseri, sosyalist militanlar arasında en fazla bilinen ve okunan Marksist klasiklerden biridir. Bu açıdan Manifesto ve...
Tekin Dereli ile CERN’deki Higgs deneyleri üzerine ‘Bir parçacık bulduk ama…’
Söyleşi: Şule Çiviyılmaz
“ATLAS ve CMS deneylerinin sonuçları ayrı ayrı ilan edildi. Her iki deneyde de 125 GeV enerjisinde bir parçacık gözlemlendi. İki deneyde de...
Grundrisse, Katkı ve asıl olarak Kapital üzerine
Marx’ın iktisat hakkında yazdıklarının büyük bölümü, kendisi tarafından baskıya hazır hale getirilmemiş olan taslaklardan (elyazmalarından) oluşur. Onun yayına hazırladığı ve ilk baskısı 1859’da yapılan...
Yanlış Kurulan Yanlış Kullanılan Kavramlar Zekâ – Üstün Zekâlı Çocuklar – Deha
Zekâ kavramı kullanılarak anlatılmak istenen niteliklerimizi (sözel, düşünsel yeteneklerimiz şöyle dursun, pratikle ilgili olanlarını bile) doğduktan sonra ediniriz. Genlerle belirlenen “yetiler” doğduktan sonra öğrenme yoluyla “yetenek” denen niteliklere dönüştürülüp geliştirilir. Bu demektir ki, yeteneklerimizi de doğuştan getirmeyip, sonradan ediniriz. “Doğuştan yetenekli” yargısı, yaygın sanının tersine, nesnel gerçekliği yansıtmayan bir saptamadır. “Sıçramalı bir akıl yürütme” alışkanlığı […]
Almanya’da Devrim ve Karşı-Devrim / Friedrich Engels Devrimin toplumsal-ekonomik yasalarının keşfi
Friedrich Engels’in Almanya’da Devrim ve Karşı-Devrim adlı çalışması, 1848-49 Alman Devrimi’ne ilişkin en bilimsel çalışmalardan biri. Kitap, Ağustos 1851- Eylül 1852 tarihleri arasında New...