Kişisel deneyimim ışığında Üniversiteler Arası Kurul’dan YÖK’e, YÖK’ten tarikat medreselerine…
Alâeddin Şenel Cumhuriyet gazetesinin Salı 8 Ekim 2024 tarihli manşet haberi şöyle: “Hizbullah’ın medrese yapılanmasının etkinliğinde ‘kılıç şart’ vurgusu, Diyarbakır’da ‘cihat’ çağrısı” altında, haberin özeti: Eski Hizbullah İran sorumlusunun başkanlığını yaptığı Âlimler ve Medreseler Birliği “Aksa Tufanı harekâtı” temasıyla Diyarbakır’da “âlimler buluşması” düzenlendi. İslam dininin sadece cihat ile yayılabileceğini öne süren konuşmacılar “İslam dini, kılıç […]
Evrimin unutulan kahramanı Alfred Russel Wallace ve Wallacea
Mehmet Sakınç Evrim denilince akla hep Charles Darwin gelir; ama büyük biyolog Alfred Wallace gerçeği, bu lafın üstünü şiddetle örter. Burada iki doğa bilimciyi eğitim ve yaşantılarını karşılaştırarak yazıya bir ön giriş yapmak, ikisi hakkında ve sonra da Wallace’ı yaptıklarıyla detaylı anlatmak daha kapsamlı bilgi edinmemizi sağlayacaktır. Önce Darwin’le başlayalım ve kısaca değinelim. O biyoloji […]
Pierre-Simon Laplace Köylüden ‘snob’a
Eric Temple Bell Çeviren: İsmail İşmen Okuyacağınız makale Eric Temple Bell’in iki ciltlik “Büyük Matematikçiler” adlı eserinin bir bölümüdür. 1937 yılında yayımlanan bu eser, Türkçeye 1945 yılında kazandırılmıştır (Milli Eğitim Basımevi). Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından yazılmış bir önsöz ile çıkan eser, Ömer İnönü, İsmail İşmen, Cüneyt Akova, Zübeyir Demirgüç’ten oluşan bir […]
Çin sarayında bir Uygur cariye: İparhan
Fatma Ecem Ceylan Çin tarihinde köklü bir geçmişe sahip olan Uygurlar, Çin kaynaklarında Hunların nesilleri olarak kabul edilir.1 Tang döneminden itibaren Çin ile daima münasebette olan Uygurlar, günümüze kadar varlığını sürdüren en güçlü uluslardan birisidir. Bugün dünya çapında gerek tarihi gerek kültürü ile neredeyse her alanda araştırılan Uygurlar üzerine yazılan birçok çalışma bulunmaktadır. Türk medeniyetinin […]
Perelman’ın hazırladığı bir bulmaca
Ali Törün Bu köşenin okurlarının Grigori Perelman hakkında bilgi sahibi olduğunu düşünüyorum ama Perelman adını ilk kez duyan okurları da dikkate alarak öncelikle onunla ilgili bazı çarpıcı bilgilerden söz etmek istiyorum. 1966 doğumlu Rus matematikçi Perelman’ı dünyaca ünlü bir matematikçi yapan gelişmeler, onun 99 yıl boyunca açık bir problem olarak kalan Poincare Sanısı’nı kanıtlamasıyla başlar. […]
Laikliği yeniden düşünmek
Koray Saatçi Yordam Kitap tarafından yayınlanan 100 Yıl Sonra Türkiye Cumhuriyeti adlı derleme kitapta, Haluk Yurtsever’in “Burjuva Devrimi, Cumhuriyet ve Türkiye Deneyimi” başlıklı bir makalesi bulunmakta. Önemli çözümlemeler ve çıkarımlar içeren bu makalede, Yurtsever’in Cumhuriyet döneminin laikliği üzerine olan yorumları dikkatimi çekti ve kafamda bazı soru işaretleri oluşturdu. Örneğin, Yurtsever şunları söylüyor: “Diyanet İşleri Başkanlığı […]
Samir Amin neden Nobel Ekonomi Ödülünü alamaz?
Ender Helvacıoğlu Ben Samir Amin’in neden Nobel Ekonomi Ödülünü alamayacağını anlatmaya çalışayım, siz zaten Daron Acemoğlu’nun neden bu ödülü alabildiğini anlayacaksınız. 2018 yılında yitirdiğimiz Samir Amin, Mısırlı Marksist bir iktisatçı ve kuramcı. 1931 yılında Mısırlı bir babanın ve Fransız bir annenin çocuğu olarak Kahire’de doğmuş ve yüksek öğrenimini Paris’te tamamlayarak iktisat doktorası almış. Batı dünyasını da çok iyi bilen bir toplumbilimci....
ABD’de alınan iki Nobel ödülü gerçekten Türkiye’nin mi?
Yüksel Atakan Önce şunu vurgulayalım: Bir Türk olarak, Türk asıllı değerli bilim araştırmacıları Aziz Sancar’ın 2015’de ve değerli Daron Acemoğlu’nun 2024’de, iki ABD’li arkadaşlarıyla birlikte aldıkları Nobel ödülleri hepimizi sevindirdi ve gururlandırdı. Ancak bu ödüllerde Türkiye’nin bir payı oldu mu? Gazetelerde Orhan Pamuk ve Aziz Sancar'dan sonra üçüncü gururumuz Daron Acemoğlu başlığı yer aldı. Bu başlık doğru olabilir mi? Nobel değerlendirmesi...
Düşünce, sanat ve ideoloji
Ahmet Özbek Ken Loach, “Carla’nın Şarkısı” (1996) ve, “Ülke ve Özgürlük” (1995) filmlerinde, sinemada toplumsal mücadelenin ve merhametin/vicdanın izini sürüyordu. Doğrusu sinemayı görsel ve felsefi bir alan olarak tanımlayan ben, görsel eksikliklerine karşın, bu filmlerin duyarlık ve düşünce açısından sorgulanması ve eleştirilmesinden yanayım. Çünkü bu yapıtlar insancı/devrimci yapı içeriyorlar. Bu da devrimciliğin, genelde kültürel sorunlar yaşayan ABD etkisiyle yok sayıldığı...
Alisiz Alevilik olur mu?
Hüseyin Karakuş Son günlerde sosyal medyada “Alisiz Alevilik olur mu” tartışmaları ısıtılarak yeniden gündeme sokuldu. Kendi haline bırakılsa belki küllenecekti ancak tartışmalara Ayfer Karakaya gibi geleneksel Anadolu Aleviliği uzmanı bir akademisyenin de katılması konuyu alevlendirdi, ama ne yazık ki tartışma seviyesini yükseltmedi. Sayın Karakaya Alisiz Alevilik iddiasının Alevileri bölmek ayrıştırmak için gündeme getirilen FETÖ’cü taktiği olduğunu söylerken, karşı taraf...