Etiket: dinler tarihi
Semavi dinlerde çoktanrıcılık-tektanrıcılık mücadelesi: Melekler ve Tanrılar
Tevrat’ın ilk metinlerinin yazıldığı yıllardan başlayarak, Hıristiyanlık ve en nihayet İslamiyet’in yaptığı fikirsel katkılara rağmen tektanrıcılık hâlâ anlaşılmakta ve uygulanmakta zorluklarla karşılaşan felsefi bir...
Senkretizm
Senkretizm kavramı karışma, melezleşme, kaynaşma anlamlarını karşılayacak biçimde kullanılan analitik bir araçtır. Günümüzde ise, kavram, çoğunlukla kültürün dinsel boyutuyla ilişkili süreçlere ve öğelere dair analiz çerçevesi niteliği kazanmıştır. Bu meyanda, antropolojik kültür kuramlarının önde gelen kavramlarından kültürleşmenin dinsel boyutundaki karşılığıdır. Senkretizm, kültürel görüngülerin analizinde, çoğu zaman birbirine yabancı (hatta kimi durumlarda karşıt) inanç öğelerini (ya […]
Dinsel ideoloji ve gönüllü kulluk
Tanrılara önce “bilen özne” yetisi yüklenmişti. Sonra, ilerde “her şeyi bilen” oldukları ileri sürülecekti. En sonunda, insanların “bilen özne” olma nitelikleri ellerinden alınıp tanrılara sunulduğu için, insanlar bilen öznelikten bilmeyen kulluğa düşürülünce, her şeyi bilen sanal öznelerin, gerçek insan öznelerin üstüne çıkarılıp (onları yaratan ve yönetenler sayılarak) “aşkınözneleştirme” düşünsel/inançsal işlemi tanrıların kafada yaratılmasıyla tamamlandı. KAVRAMLAR […]
‘Dini söylemlerin’ katliamları meşrulaştırıcı işlevi
İslam inancı içerisinde özgürlükçü inanç anlayışını savunan görüşler, tarihsel olarak niceliksel bir büyüme gerçekleştirememiş, daha da kötüsü, geçen 1400 yıl içerisinde, “ölüm fermanları” ve...
Felsefenin yeniden doğuşu: Evrenseller tartışması
Skolastik felsefe 10. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar etkin oldu. Doğruları dinin dogmalarında arayan bu okul felsefesi zamanla yeniçağ düşüncesini yaratacak olan düşünce yeniliklerini de...
Ortaçağ İslam dünyasında bilim ve felsefe neden geri kaldı?
İslam dünyasında 12. yüzyıldan sonra bilimsel-düşünsel etkinlikler giderek kaybolmuş, İslam toplumları geçmişi tekrara başlamıştır. Başlangıçtaki atılımlar, Batı’dakine benzer bir bilimsel aydınlanma yaratamamıştır. İslam toplumunun...
Haçlı Seferleri’ni tarihsel sonuçları – 2 Seferler sonrası Doğu ve Doğulular
Haçlı Seferleri’nin İslam dünyası içindeki bir sonucu, Türklerin İslamın esas savunucusu ve tek temsilcisi haline gelmeleridir. Seferler sonucunda Avrupa’nın İtalyan ticaret kentleri tarafından daha...
Ortadoğulu kadınların acıyla dansı
Ilan Pappé’nin “Ortadoğu’yu Anlamak” kitabında da anlatıldığı gibi, Ortadoğulu kadınlar, erkek egemen toplumla başa çıkmak için çeşitli yöntemler geliştirdiler. Kendilerine kimi özerk alanlar yaratarak,...
Katolik Kilisesi’nin Yasak Kitaplar İndeksi Kilise insanlığı yasaklamış!
Bu dosyada kitap yasaklama ve sansürün çok özgün ve önemli bir örneğini, Katolik Kilisesi’nin Yasak Kitaplar İndeksi’nin ele alacağız. Bu indeks esas olarak Hıristiyan...
Doğu İslam dünyasında Aristocular – 2 İbn Miskeveyh
İbn Miskeveyh, dinle felsefenin uyumu ve aynı hakikatleri ortaya koydukları üzerinde durur. Ona göre, dinin ortaya koyduğu hükümlerle felsefenin ortaya koyduğu hükümler birbirinden farklı...