Etiket: Matematik Sobetleri
Büyüleyici kanıtlar – 5
Ünlü İngiliz matematikçi G.H. Hardy’le İngiliz düşünür ve matematikçi Bertrand Russell arasında aşağıdaki diyalogun geçtiği yazılmıştır.(1) Hardy: Beş dakika içinde öleceğinizi mantık yoluyla kanıtlayabilseydim, öleceğinize üzülürdüm ancak bu kanıttan aldığım zevk üzüntümü büyük ölçüde hafifletirdi. Russell: Ben de sizin duygularınızı anlardım ve size gücenmezdim. Matematikçiler için kanıtın anlam ve değerini anlatan çok çarpıcı bir diyalog! Biz […]
Hangi kanıt daha ‘zarif’?
Bir teoremin farklı kanıtları arasından “zarif” olanını seçmeyi, zahmetli ve yorucu olanı değil de, hoş sürprizlerle karşılaşacağımız keyifli bir yolculuğu tercih etmeye benzetebiliriz. Elbette önemli olan varmak istenilen yere ulaşmaktır, teoremin kanıtlanmış olmasıdır ama matematikçiler “zarafet” ve “güzellik” de ararlar. İngiliz matematikçi G. Hardy’ye göre zarif bir kanıt, derinliği, genelliği, şaşırtıcı ve ekonomik olması gibi […]
Neredeyse imkânsız kaçış!
Geçtiğimiz sayıdaki “İmkânsız kaçış!” başlığıyla çözümünü yaptığımız bulmacanın bu kez daha zor bir çeşitlemesini incleyeceğiz. Bu bulmacada da iki mahkûm zekice bir plan yaparlarsa kurtulabiliyorlar. Bulmaca meraklısı cezaevi müdürüne “zekâlarını” kanıtlamaları gerekiyor. Cezaevi müdürü iki mahkûma bulmacayı şöyle anlatıyor. İçinizden biri odama geleceksiniz. Bir satranç tahtasının her hücresine özdeş 64 madeni parayı rastgele yerleştireceğim, yani […]
Olimpiyat problemindeki zarafet
Bir matematik probleminin kurgusundaki “zarafet” çözen için bazı zorluklara yol açsa da hoş sürprizlerle karşılaşılan keyifli bir yolcuğa dönüşür. 2021’de İngiltere Matematik Olimpiyatları’nda (BMO) sorulmuş aşağıdaki problemin(1) mükemmel bir kurguya sahip olduğu kanısındayım. Düşünerek eğlenmek isteyen okura yazının devamını okumasını öneririm. Masa tenisindeki oyun sayısı. Arun ve Disha gün boyu masa tenisi oynarlar. Arun gün […]