platon
Antikçağ felsefesinde dile nasıl yaklaşılmıştır?
Antik Yunan felsefesindeki dil anlayışlarını kabaca, iki farklı düşünsel eğilim tarafından savunulmuş iki görüşe indirgeyerek özetlemek mümkündür. İlki, Demokritos’un atomculuk öğretisinin uzantısı olan ve...
Aydınlanmanın Eskiçağ’a kadar dayanan kaynakları
Eskiçağ’ın iki büyük bilgi kaynağı, Platon ve Aristoteles gelecek yüzyıllar üzerinde büyük ölçüde etkili oldular. Bu birbiriyle çelişik iki düşünce dünyası felsefede ülkücülük ve...
Antik problemler nasıl doğmuş?
Antikçağın, yalnızca pergel ve taksimatsız cetvel kullanılmak suretiyle çözülemeyen ünlü 3 klasik problemi vardır. Yakın dönemlere kadar matematikçileri uğraştıran problemler şunlar: 1) Bir açının 3...
İnsana yönelen düşünce Sokrates ve öbür sofistler
Sokrates sofistlere hem benzer hem benzemez, hem bir sofisttir hem değildir. Sokrates’in sofistlerle arası iyi değildi. Bu insanların öğrenme zahmetine katlanmadan her şeyi bilmeleri ve bilgi veriyoruz diye göz göre göre bilinçleri bozmaları Sokrates’i öfkelendiriyordu. Sofistler de onu sevmezlerdi. Sofistlik bir felsefe değilse doğrudan doğruya bir çözümsüzlük savunusu değil midir? İnsan karmaşık sorunlarını çözemeyince bunalır […]
Bilimde ve felsefede yöntem sorunu ve hekimlikte bir deney ve gözlem uygulaması
Yöntem zihnimizi belli bir amaca ya da bir başka deyişle belli bir nesneye yöneltmemize yarayan usullerden ya da yollardan oluşur. Buna göre yöntemlilik usa güvenip gelişigüzel davranmanın ya da denk geldiği gibi düşünmenin tam karşıtıdır. Yönteme en çok gereksinim duyduğumuz alanlar üst düzey kültür alanlarıdır, bilimdir felsefedir hatta sanattır. Gerçekte yöntem herkese gereklidir, hepimize yaşamın […]
Platon’un bilgelik ahlakı
Platon Dion’a yazdığı bir mektubunda şöyle der: “Bence bugünün tüm devletleri istisnasız kötü yönetiliyor. Siyasal ve bireysel adaletin tüm biçimlerini felsefeyle belirlemek gerekir.” Platon’a...
Eski Doğu’da ütopya, bir ütopya mı?
Eski Doğu toplumlarının tarihi, hem köklü uygarlıkların hem de sayısız devrimci atılımların tarihidir. Ve bu dinamik tarih, son derece zengin bir düşünsel dünya yaratmıştır....
Doğu’nun ütopyası: bireyin ütopyası
Ütopya Doğu’da toplumsal bir proje olarak görülmez, daha çok birey ekseninde varolur. Bunu yine doğunun kendi içkin kültürüne bağlayabiliriz. Bireyin kendini toplumsallıktan koparamadığı bir...
Birbirini tümleyen iki karşıt öğreti: Platon’culuk ve Aristoteles’çilik
Her iki felsefe de geleceğe açık felsefelerdir. Bu yüzden her iki felsefe de uzun yüzyıllar boyu düşünce dünyasını derinden etkiledi, böylece onlarla düşünce dünyasında iki ayrı çığır açılmış oldu. Aristoteles’in öğretisi özellikle bilimsel kavrayışın temellerini atmış olmakla eskiçağ felsefe dünyasının doruğu ve son noktası sayılsa da Platon’un öğretisiyle karşılıklı konulmadığı zaman bir anlama gelmez. Kabaca […]
