toplumsal sınıflar

Türk Kurtuluş Savaşı, Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmış, yurdu parçalanmak istenen bir milletin yeniden ayağa kalkışıdır. Emperyalizm çağının özelliklerini gösterir. Millî bir devrimdir ve emperyalizme ağır darbeler indirmiştir. Bu antiemperyalist niteliğiyle sosyalist dünya ve ezilen milletler tarafından desteklenmiştir. Savaş yüzyıllardır bağımsız devletler halinde yaşamış bir milletin bağımsız bir yurtta egemen olarak yaşama hakkının elinden alınmasına […]

Ekim Devrimi ile ulusal kurtuluş savaşları arasındaki ittifakın şu iki büyük ihtiyaçtan (aslında iki temel süreçten) kaynaklandığı söylenebilir: a) Emperyalizme direniş ve kurtuluş, b) Modernite ihtiyacı (ezilen dünyanın kendi ortaçağını aşması). Bu ittifak, en berrak biçimde Ekim Devrimi ile Türkiye Kurtuluş Savaşı, Sovyetler Birliği ile genç Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkide yaşandı. Sunuş Okuyacağınız makale, Marksist […]

İki büyük hayal kırıklığı yaşandı. Bunlardan birincisi, büyük umutlar bağlanan ve “yeniden doğuş” olarak nitelenen Modernite’nin ilericilik barutunu tükettiğinin ve çürüdüğünün özellikle 20. yüzyılda çarpıcı bir biçimde ortaya çıkmasıydı (emperyalizm, iki dünya savaşı, Nazizm, Hiroşima-Nagazaki vb). İkincisi ise bu çürümüşlüğe bir alternatif olarak umut bağlanan ve 20. yüzyıl boyunca dünya toplumlarının üçte birini kapsayan kapitalizmi […]

İbn Haldun, insanlığın haraçlı-aristokrat düzenden kurtulma mücadelesinin, gerçekleri kutsal kitaplarda değil doğada ve toplumsal olgularda aramayı öngören bilimsel yöntemin galebe çalmasının insanıdır. Bizim insanımızdır. Geleneksel İslam’ın, haraçlı-feodal sistemin mirasçılarının İbn Haldun’u sahiplenebilmelerine olanak yok. İbn Haldun döneminde onların cedlerine karşı mücadele etmiştir çünkü. İslamcılar İbn Haldun’u unutturmaya çalışmışlar, aydınlanmacılar ve toplumcular ise onu keşfedip hakkını […]

Eğer bir sınıf çalışması; devrimci bir teori olan Marksizmin dünyayı değiştirme mefhumuyla arasına mesafe koymayı tercih etmişse, postmodern hegemonyaya boyun eğmiş demektir. Böyle olunca da sınıf, genel veya muğlâk üst kategoriler içinde eritilmiş; bir başka anlatımla, ezilenlerden, madunlardan ya da yoksullardan ayırt edilemez bir hale gelmiş olur. Deyim yerindeyse sınıf, devrimci bir özne ve bir […]

Devletler dinlerle birlikte ortaya çıktı ve tarihte dinsiz devlet olmadı. Monarşiler din devletlerine dayandılar, hanedanlar devlet dinlerini sahiplendiler. Avrupa, Hıristiyanlığı ithal edince hem kıtada din devletleri kuruldu, hem de Avrupa tek-dinli oldu. Papalık, ruhani merkez olmanın yanı sıra, dünyevi iktidarı da ele geçirmek istedi, siyasal alanda var olmaya çalıştı; mülk edindi, Avrupa’nın en büyük mali […]

Kitabı yayına hazırlayan, dolayısıyla, en erken okuyan Uğur Erözkan’ın bir değerlendirme yazısı, Cumhuriyet Kitap ekinin 23 Mart Perşembe günlü sayısında yayımlandı. Önce kitaba verdiği emek...

“Bayan Çao’nun ölümüne toplum içi faktörler yol açmıştır ve bu yüzdendir ki bu toplum çok tehlikeli bir nesnedir. Bu toplum genç kızı öldürebilmiştir, sadece onu...

Yeni bir çalışma psikoterapistlerin muhtemel hastaları arasında siyahlara ve işçilere yönelik ayrımcılık yaptığını ileri sürüyor. “Irk ve sınıf eşitsizlikleri bulmayı bekliyordum, ama terapi talep...

Yeni bir araştırmada biliminsanları, bazı uzmanlar ikna olmamış olsa da, törensel insan kurban etmenin (Tanrıyı yatıştırma niyetiyle), Güneydoğu Asya ve Güney Pasifik deniz kıyısında...