zihin

İnsan hayatta kalma, soyunu devam ettirme gibi en temel biyolojik güdülerinin esiri mi? İnsanlık için kendini feda etmek gibi bir davranış da biyolojimizden kaynaklanıyor...

İki önemli soru var. Birisi “Neden güleriz?”, diğeri ise “Gülmek nedir?”. Tarih boyunca yapılan incelemeler iki soruya verilen cevapları ayırmamış, birlikte değerlendirmiş. Bu metinde, bu iki sorunun cevap bulacağı alanların birbirinden ayrımları ortaya konuyor ve “Gülmek nedir?” sorusuna çeşitli evrimsel imkânlar temelinde cevap veriliyor. Genellemeyi mazur görün; gülmek dediğimizde çoğumuzun aklına mutluluk ve neşe gibi […]

Plessner’e göre gülmede, beden bir anlığına zihnin boyunduruğundan kurtulur. Bunu başarabilmesinin nedeni, zihnin gülme anından hemen önceki durumla kolay kolay baş edememesidir. Gülmeye ilişkin karmaşık durumlar, her zaman zihnin yanıt verebileceği durumlar değildir. Burada yanıtı beden vermektedir, durumun karmaşıklığına verdiği tepkiyle, deyim yerindeyse zihni rahatlatmaktadır. Bir yandan da zihnin bağlarından kurtulduğundan bir an için özgürleşmektedir. […]

Yaşlanmanın kendisi, hayat kalitesi ve duygu durumundaki düşüklüklerle ilişkili olmak zorunda değil. TUM Üniversite Hastanesi’nde psikosomatik tıp profesörü ve Hemholtz Münih Merkezi, Epidemiyoloji II...

Nöron aktivitelerinin ölçümü, psikodelik (hayal gördüren) ilaçların, beynin alışıldık işleyişini değiştirerek farklı bilinç düzeyleri yaratabildiğini açığa çıkardı. İngiltere Sussex Üniversitesi’nde konu üzerinde çalışan Anil...

Öncelikle deneye sizden başlayalım. Yazının başlığını bir kez okuyun, sonra da kelime kelime hatırladığınız kadarını yazın. Zorluk yaşadınız mı? İşte bunda ne kadar iyi...

Tuhaf psikolojik deneyimlerin en bilinenleri, uzaylılar tarafından ziyaret ve kaçırılma, ölüm ötesi deneyim, beden dışı deneyim, tuhaf ve beklenmedik iyileşme, geçmiş yaşam deneyimi, mistik deneyimler, 6. his, geleceği görme ya da dejavu gibi olayları içine alan görüngülerdir. Sunuş: “Kuşkucunun Sözdebilim Ansiklopedisi”nin (Ed. Michael Shermer, The Skeptic Encyclopedia of Pseudoscience) “Anomalous psychological experiences” başlıklı maddesinden (ss.25-30) […]

Yapay zekâ uygulamalarında biyolojik sistemlere benzeyen bazı yeni aygıtlar geliştirilmesine karşın, kimilerine göre içeride neler olup bittiğini anlayıp yorumlayabilmek imkânsız. Uzmanlar, basitliğin bir modelin yorumlanabilir olması için gerekli olduğu konusunda mutabakata vardı. Fakat iş “basitlik” kavramını tanımlamaya geldiğinde tekrar fikir ayrılıkları başladı. Basitlik, o kadar basit bir şey olmayabilir. Sunuş Okuyacağınız makalenin yazarı Aaron M. […]

Geliş (Arrival) filmi bağlamında dil – düşünce ilişkisi ve diğer dilbilimsel meseleler “Chomsky’e göre, insanoğluna yeterince soyut bakabilen bir başka uygarlık, aslında bütün insanlığın aynı dili konuştuğunu söyleyebilir; çünkü dil olgusu ve gözlemlenen dilsel çeşitlilik nihai olarak biyolojik dünyamızı yansıtır ve dilimiz biyolojinin koyduğu sınırlılıklarla oluşmuş doğal bir sistemdir. Dolayısıyla, dünya dışından gelen zeki bir canlıyla […]

Bu yazıyı, kendi zihninize bakmanız için bir gözlem yönergesi olarak da okuyabilirsiniz; bilincin kendini incelemesi ne kadar mümkünse tabii. Okurları üzerinde bu etkiyi güçlü...