Mantarlardan kaynaklı hastalıklar nedeniyle birçok hayvan ve bitki türü tahrip olurken, insanlar ve diğer memeliler büyük oranda korunmuştur. Muhtemelen bu durumun nedeni memelilerin, çoğu mantarın güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olarak yaşayamayacağı kadar yüksek vücut sıcaklıklarına sahip olmalarıdır. Ancak iklim değişiklikleri, memelilerdeki bu savunmanın işleyişini zorlaştırabilir. Mikrobiyologlar, insan sağlığının mantarlar tarafından tehdit edildiğini belirtiyor ve bu konuda çeşitli uyarılarda bulunuyor.
Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu’ndan Arturo Casadevall’a göre, Candida auris mantar türünün patojenik versiyonları Afrika, Asya ve Güney Amerika’da birbirlerinden bağımsız olarak ortaya çıktı. Bu patojenik versiyonların tamamı aynı türdendi ancak bu canlılar genetik olarak birbirlerinden farklıydı. Bu durumun temel nedeni, kıtalara yayılan virüsler tarafından enfekte edilmiş olmalarıydı.
Casadevall ve meslektaşları konuya ilişkin olarak yaptıkları açıklamada “Her kıtada bulunan C. auris, insanların normal vücut sıcaklığına toleranslı hale gelmiş olabilir. Çünkü, mantarlar iklim değişikliklerinin neden oldukları çevresel ısınmaya alışmış olabilirler” dedi. Eğer bu hipotez doğruysa C. auris, iklim değişiklikleri vasıtasıyla insanlar için risk oluşturan yeni bir tür mantar olarak karşımıza çıkabilir. Araştırmacıların yeni çalışması, 23 Temmuz’da mBio’da yayınlandı.
2016 yılının ortalarından bu yana ABD’de gözlenen C. auris enfeksiyonları raporlanmış; 12 eyalette yaklaşık 700 vaka kaydedilmişti. Dünya genelinde 30’dan fazla ülkede de benzer vakaların görüldüğü kayıtlara geçmişti. Bu mantar türünün; kan, beyin, kalp ve vücudun diğer bölgelerinde tehlikeli enfeksiyonlara neden olduğu da kayıt altına alınmıştı. Çalışmalar, bu tür nedeniyle gelişen invazif bir enfeksiyonun yüzde 30 ila yüzde 60 oranında ölümcüllük taşıdığını göstermektedir. Bazı mantarların ise, antifungal olarak tanımlanan ve mantarlara karşı ölümcül özellik taşıyan ilaçlara karşı dirençli olduğu ortaya koyulmuştur. Hastanede yatan hastaların bağışıklık sistemlerinin zayıflama eğiliminin olduğu da gözlenmektedir.
Ancak Casadevall konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada “C. auris, insanların içerisinde çoğalma becerisi geliştirmeden önce, herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz” dedi ve ekledi: “Bu canlıların, hastalık oluşturmaması için daha yüksek sıcaklıklara toleranslı olması gerekiyordu.”
Geçmiş çalışmalar, bu mantarların laboratuvar ortamında daha yüksek sıcaklıklarda gelişebildiklerini de göstermektedir. “Bu şekilde etkili hale gelebilecek milyonlarca mantar türü var” açıklamalarında bulunan Casadevall, “Onlar, daha sıcak bir iklime adapte olabilirler. Bazıları da bizim bu canlılara karşı sahip olduğumuz termal savunma hatlarını ihlal edebilir” dedi.
Bu arada bazı mantarlar; kurbağalar, yılanlar ve ağaçlar gibi birçok canlıda tahribata yol açıyor. Casadevall, “Deneylerde kullandığımız çok sayıda canlı, mantarlar tarafından yok edildi” açıklamalarında bulundu ve ekledi: “Memeliler, mantarlardan kaynaklanan hastalıklara karşı oldukça dirençli olma eğilimindeler ancak yakın zamanda yarasalarda beyaz burun sendromuna neden olan bir tür mantar salgını nedeniyle yarasa populasyonu sert bir darbe aldı.”
Casadevall konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada, “Mantarların krallığı çok geniş. Benzer bir biçimde insanlar için tehlikeli olan bir mantar türü bizim termal bariyerimizi yenmek için evrimleştiğinde, kim bilir bize neler yapacaktır?” dedi.
Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/climate-change-could-raise-risk-deadly-fungal-infections-humans
