Görsel açıklaması: Daha önce yapılan pek çok çalışmada insanların ve şempanzelerin geniş benzer özellikleri olduğu belirlenmişti. Ancak bu çalışmaya kadar bu benzer özelliklerin nasıl bir nöroanatomik temele dayandığı açıklanamamıştı.
Georgia Devlet Üniversitesi, Teksas Üniversitesi Anderson Kanser Araştırma Merkezi ve Kopenhag Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada, şempanzelerin kişilik özelliklerinin belirli bir beyin bölgesinin yapısal anatomisiyle bağlantılı olduğu gösterildi.
Çalışma, Neurolmage dergisinin Ağustos sayısında yayımlandı. Çalışmada, frontal korteksin çeşitli bölgelerindeki gri madde miktarı ve dağılımı, madde miktarının asimetrisi (sağda sola göre fazla olması ya da tam tersi) kişilik özelliklerinin çeşitliliğiyle bağlantılıdır. Çalışma sonuçlarına göre, frontal korteks ve bu bölgedeki asimetriler, kişilik özelliklerinin nörobiyolojik temelini oluşturabilmekte ve bu konuda rol oynayabilmektedir.
Georgia Devlet Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Robert Latzman’a göre, temel kişilik özelliklerinin nörobilimsel yaklaşımla ele alınması durumunda, insan ve şempanzeler arasındaki benzerlikler sağlam bir temele oturmuş olabilecektir.
Araştırmacılar 107 şempanzenin beyin görüntülemesini (MRI) ve bunların 41 adet öğeye verdikleri tepkiler doğrultusunda beyinlerinde oluşan farklılıkları değerlendirmiştir. Açık ve dışa dönük davranışlar sergileyenlerin beyinlerinin anteriorsingulat korteksinde (beynimizin öğrenme, duygu kontrolü, bilinç, hata tespiti gibi önemli fonksiyonlarından sorumlu bölgesi) gri maddenin, her iki beyin yarımküresinde de fazla olduğunu gördüler. Daha fazla baskın karakter sergileyen şempanzelerin ise sol anteriorsingulat ve sağ prefrontal bölgesinde gri maddenin fazla olduğu belirlendi. Aşırı tepkisel ve davranışları önceden kestirilemeyen şempanzelerin ise sağ orta prefrontal bölgede gri madde artışı vardı.
Tüm şempanzeler yıllık kontrolleri sırasında MRI incelemesine tabi tutulmaktaydı. Uzun süredir şempanzelerle çalışmakta olan biliminsanlarının seçtiği ve kesin derecelendirmede yeterince deneyimi olduğu düşünülen şempanzelerden bir kısmı ankete dahil edilmiştir. Deneyde kullanılan her bir imge, şempanzeyi “en az betimleyen davranışsal özellik” ile şempanzeyi “en fazla betimleyen davranışsal özellik” olarak seçilmişti. Materyal 5 boyut içeriyordu. Bunlar: Dışa dönüklük, açıklık, uyumluluk, üstünlük (insanda nörotizm yani duygusal dengesizliğin karşıtı olarak) ve aşırı tepkisellik-tahmin edilemezliktir (İnsanlardaki sorumluluk, uyumluluk ve dışa dönüklük davranışının karşıtı olarak.)
Sonuçta, daha önceki pek çok çalışmada belirlenen insan-şempanze arası geniş davranışsal benzerlikler, ilk kez bu çalışmada (insan olmayan primatlarda) nöroanatomik temelini bulmuş gibi duruyor.
Çeviren: Dr. Ebru Oktay
Kaynak: http://www.sciencedaily.com/releases/2015/09/150929092738.htm
