Melatonin, uyku ile ilişkilendirilen bir hormondur ancak şimdiye kadarki çalışmalar melatoninin beyindeki çalışma mekanizmasını bütünüyle açıklayamamıştı. UConn Health’den biliminsanları, solucanları kullanarak melatonin ile uyku arasındaki ilişkiyi çözmeye çalıştı. Çalışma, melatoninin solucanların da uyumasına yardımcı olduğunu gösteriyor.
Vücudumuz karanlık ortamda melatonin üretimine başlar. Bir hormon olan melatonin, herhangi bir eksiklik durumunda doktor tavsiyesiyle dışarıdan alınabilir.
Melatonin hormonu, uykuyu teşvik eden etkilerini üretebilmek için öncelikle beyindeki melatonin reseptörlerine bağlanır. Reseptör ve hormon arasında kurulan anahtar-kilit ilişkisi, melatoninin etkilerinin açığa çıkmasını sağlar. Melatoninin bağlandığı iki “kilit” yani reseptör bulunur, bunlar MT1 ve MT2 olarak adlandırılır. Ancak araştırmacılar kilit açıldığında ne olacağını tüm detayları ile bilmiyorlardı. PNAS portalında yayınlanan yeni çalışma, bu işlevin C. elegans solucanlarında da olduğunu gösterdi. Biliminsanları söz konusu süreci tanımlamak için solucanlarla çalışılabileceğini ifade ediyor. Buna göre, melatonin, solucan beynindeki MT1 reseptörüne bağlandığında BK kanalı olarak bilinen bir potasyum kanalını açar.
BK kanalında bulunan nöronların önemli işlevlerinden biri, nöronlar arası iletişimin temeli olan kimyasalların, nörotransmitterlerin salınımını sınırlandırmaktır. Yeni araştırma sırasında, BK kanalının nörotransmiter salınımını sınırlandırması için bir melatonin reseptörüne ihtiyaç olduğu bulundu. Melatoninin, reseptörler aracığıyla BK kanalını aktifleştirip solucanlarda uykunun teşvik edilmesinde etkili olduğu keşfedildi.
Araştırma bu temel üzerine kurulu ama solucanlar uyur mu?
Solucanların uyku durumu üzerine yapılmış epeyce araştırma var. Biliminsanları, solucanların uyku durumunun fare veya insan gibi memelilerle benzerlik gösterdiğini ifade ediyor. Ayrıca araştırmalar melatonin, melatonin reseptörü veya BK kanalı bulunmayan solucanların uykuda daha az zaman harcadıklarını gösteriyor.
Biliminsanları keşiflerini başka araştırmalarla da doğrulayarak hem melatonini daha iyi anlamayı hem de BK kanalıyla ilgili diğer hastalıkların tedavisi için neler yapılabileceğini görmeyi planlıyorlar.
Kaynak: https://medicalxpress.com/news/2020-11-worms-reveal-melatonin.html
