20. yüzyılın ikinci çeyreğinin başlarında, J. B. S. Haldane, tropiklerde görülen bir tür aneminin oluşmasına sebep olan genin çalışma mekanizması ile ilgili sarsıcı açıklamalar yapar. Haldane’a göre, anemi nedeni olan orak şekilli hücreler ölüm riskini artırmasına rağmen, bireyler malaria parazitine karşı direnç kazanmaktaydı. Haldane’nın o yıllarda yaptığı öngörüler, şimdilerde enfeksiyon hastalıklarına neden olan canlıların evrimlerinin anlaşılmasına büyük ölçüde yol göstermiştir.
ABD Ulusal Bilimler Akademisi’nin Aralık raporunda, enfeksiyon nedeni olan bir organizmanın evrimine yer verildi. İspanya Ulusal Biyoteknoloji Merkezinden Luis Martinez ve Doğa Bilimleri Müzesinden Alfonzo Navas, Caenorhabditis elegans olarak bilinen küçük bir kurtçuğun, enfektif bir bakteri olan Pseudomonas aeruginosa tarafından sadece birkaç dakika içinde nasıl öldürüldüğünü araştırmaktaydılar. Fakat sadece bir hafta sonra, 152’den fazla yaşayan birey buldular. Navas, başlangıçta hata yaptıklarını düşündü. Daha sonraki deneyler, mutantların sadece bakterilere karşı bağışık olmasıyla birlikte bakterilerle yaşayabildiklerini gösterdi.
Araştırmacılar virüs ve bakterilerde kendiliğinden oluşan mutasyonları göstermişlerdir, fakat bilinen bilgilere göre böyle hızlı değişiklikler genellikle kompleks canlılar için olumsuz sonuçlanmaktadır. Caenorhabditis elegans örneği ile mutasyonların yararlı olabileceği fikri iyiden iyiye kesinleşti. Mikroskop altında normal kurtçuklar Escherichia coli bakterisi ile bulunduklarında vibrasyon ve bükülme hareketleri yapıyorlar iken mutant soylar çok daha sakin bir davranış gösterirler. Hatta bir uyarı aldıklarında kıvranma hareketi yaptıkları görülmektedir. Navas’ın evrimsel bir kanıt olarak gösterdiği bu olayda kurtçukların hayatta kalması için bir bedel ödediği de görülmektedir. Mutasyona uğramış kurtçuklar, yabani ırklara göre besin yarışında geride kalmaktadırlar. Ayrıca mutantlarda, yüzde 30 oksijen tüketimi de azalmıştır. Muhtemelen alternatif olarak farklı solunum enzimleri kullanan bireyler, malaria parazitine karşı orak hücre mutasyonunun faydasına benzer bir şekilde ikinci bir seçilim yaratmıştır.
Mutant kurtçuklar tamamen yabani ırktan farklı bir tür değildi, fakat araştırmacılar iki grup arasında, proteinlerdeki en az yedi değişikliğin diğer yassı kurtçuklardan -ayrı bir tür olarak- ayrılması için yeterli olduğunu düşünmektedir. Türleşmenin ilk basamağı olarak populasyondaki farklılaşma kabul edilir. Böylelikle mevcut türlerden yeni türlerin laboratuar ortamında yaratılması hayalden öte gerçek olmuştur.
