Yıldızlar temel olarak hidrojen atomlarından oluşur ve bu atomların parçalanması sonucu etrafa saçılan elektron ve fotonlar sayesinde ısı ve ışık kaynağı haline gelir. Hidrojenini tüketen bir yıldız ise artık ölü bir yıldız olmuştur. Bazen yıldızlardaki patlamalarda hızlanmalar görülür. Bu hızlanmalar sırasında yıldız, çevresinde dönen gezegenleri elektron bombardımanına tutar. Başıboş elektronlar ise radyoaktif dalgaları oluşturur. Bu dalgalanmalar elbette Güneş’ten gelirse Dünya da etkilenebilir.
Gökbilimciler 14 Mayıs Salı günü Güneş’te son yılların en büyük patlamasının gerçekleştiğini açıkladı. NASA, Güneş’in Dünya’ya bakan tarafında gerçekleşmeyen patlamaların, bu nedenle Dünya’ya etkisinin maksimum düzeyde olmayacağını açıkladı. 13 Mayıs’ta başlayan patlamalar zinciri 14 Mayıs’ta büyük bir patlama ile sona erdi.
Dünya’yı çok fazla etkileyemeyeceğini düşündüğümüz bu patlamalar bir süre tüm Dünya’da telefon, televizyon gibi uydu bağlantısına ihtiyaç duyan araçların performanslarında azalma meydana gelmesine sebep oldu. Patlamanın olduğu hafta Türkiye de dahil olmak üzere Dünya’nın birçok yerinde radyo yayınlarında, internet bağlantılarında ve uydu yayınlarında kesintiler meydana geldi.
Bu konu hakkında yorum yapan gökbilimci Robert Massey “Patlamaları ilginçleştiren, patlamaların art arda ve bu kadar şiddetli bir şekilde olmasıdır.” dedi. NASA ve Dünya’nın pek çok ülkesinin savunma bakanlıkları, zarar görmemeleri için tüm uydularını güvenli moda aldılar. Bu şekilde uyduların elektronik düzeneklerinin bozulmaması amaçlanıyor.
Güneş’teki patlamaların düşüşe geçtiği düşünülürken ani bir şekilde gelen patlamalar, gökbilimciler tarafından tahmin edilemedi ve birçok gökbilimci şaşkınlığa uğradı. Güneş’in 10 yıllık patlama döngüsünde minimum aşamada seyrettiğini geçen ayki sayımızda yazmıştık. Şimdi ise minimum aşamasında olan bir yıldızda böyle bir durumun gözlemlenmesi, Güneş hakkında sahip olduğumuz bilgilerin hâlâ çok az olduğunu hatırlattı.
Güneş patlamaları önemine ve büyüklüğüne göre A, B, C, M ve X olarak sınıflandırılır. ve daha küçük aralıktaki değerler önemsiz ve A olarak sınıflandırılır. A ve B değer aralığındaki patlamalar her gün olur ve olmasalardı muhtemelen Dünya’da yaşam olmazdı. Çünkü yukarıda bahsettiğim gibi Güneş’in ve diğer tüm yıldızların birer ısı ve ışık kaynakları olmalarının sebebi içlerinde olan patlamalardır. ve daha büyük değer aralıklarında olan patlamalar ise en üst düzey patlamalardır ve X ile gösterilir. Bu patlamalar sıklıkla yaşanmaz; ancak yaşandığı zaman Dünya’nın ve diğer gezegenlerin manyetik alanlarına doğrudan etki eder.
Güneş’imiz sürprizlerle dolu ve bizi her geçen gün şaşırtmaya da devam ediyor. Bu tür olaylar ile biz, sahip olduğumuz bilgileri artırıp her geçen gün Güneş hakkında daha tutarlı tahminler yapacak duruma geleceğiz.
Kaynak: NASA
