1,5 milyon yıllık ayak izleri Homo erectus’un hayatına yeni bir pencere açıyor. Araştırmacılar Kenya’nın kuzeyinde birden fazla toplu halde Homo erectus ayak izi keşfetti. Leipzig’deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden araştırmacılar, yeni analitik teknikler kullanarak, insan gibi sosyal davranışlar ile uyumlu olan bir grubun yapısını ve yürüyen modern bir insan tarzının kanıtını sunan Homo erectus ayak izlerini ortaya koydular.
Fosil kemikler ve taş aletler insan evrimi hakkında bize birçok şey söyleyebilir, fakat bizim fosil atalarımızın bazı dinamik davranışlarını (bireylerin birbirleriyle nasıl etkileşimde oldukları ve nasıl taşındıkları vb. davranışları), paleoantropolojik verilerin bu geleneksel formlarından anlamak son derece zordur.
Alışılmış iki ayaklı hareket, diğer primatlar ile karşılaştırıldığında modern insanı tanımlayıcı bir özelliktir ve bizim ortak atamızın bu davranışının evrimi, fosil atalarımızın ve akrabalarımızın biyolojileri üzerinde derin etkiler oluşturmuştur. İki ayak üzerinde yürüyen ilk insan benzeri hominid kolunun nasıl ve ne zaman ortaya çıktığı üzerinde çokça tartışma olmuştur. Aynı şekilde, sosyal davranış ve grup yapısının bazı yönleri insanları, hemen hemen büyük evrimsel hareketlilikler yoluyla ortaya çıkan diğer primatlardan kesinlikle ayırmaktadır; henüz fosil veya arkeolojik kayıtlardaki grup davranışının yönlerini tespit etmek konusunda bir fikir birliği ise bulunmamaktadır.
2009’da, bir dizi 1,5 milyon yıllık hominid ayak izi, Kenya’daki Ileret Kasabası yakınındaki bir bölgede keşfedildi. Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden biliminsanları ve çalışma arkadaşlarından oluşan uluslararası bir ekip, bu bölgedeki çalışmaları devam ettirerek bu süre boyunca benzeri görülmemiş ölçekte bir hominin izi fosili keşfini ortaya çıkardılar: Tahminen en az 20 farklı Homo erectus bireyinin meydana getirdiği toplamda 97 izi barındıran beş farklı bölge söz konusuydu. Araştırmacılar, deneysel bir yaklaşım kullanarak bu ayak izlerin şekillerinin, büyük olasılıkla benzer ayak anatomisini ve benzer ayak mekaniğini yansıtan, yalınayak modern alışılagelmiş insanlardan ayırt edilemez olduğunu keşfettiler. George Washington Üniversitesi ve Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Kevin Hatala “Bu ayak izleri üzerine yaptığımız analiz, 1,5 milyon yıl önce fosil akrabalarımızdan en az birinin bugün bizim yaptığımız gibi yürüdüğü ortak varsayımını doğrudan destekleyen bazı kanıtlar elde etti” diyor.
Araştırmacılar, Ileret’teki hominid izlerinden vücut kütlesinin deneysel olarak türetilmiş tahminlerine dayanarak, iki en geniş kazılmış yüzey boyunca yürümüş olan, aynı zamanda birden fazla bireyin ayak izlerinden cinsiyetlerini tahmin ettiler, bu Homo erectus gruplarının yapısı ile ilgili hipotezler geliştirdiler. Bu bölgelerin her birinde, kendi aralarında muhtemelen işbirliği yapan birkaç yetişkin erkek kanıtı bulunmaktadır. Sosyal davranışların birçoğunun temelinde bulunan erkekler arasındaki işbirliği modern insanları diğer primatlardan ayırır. Hatala “1,5 milyon yıl önce yaşamış bir hominid içinde, özellikle Homo erectus’ta, erkekler arasında işbirliği ve karşılıklı hoşgörünün kanıtını bulmamız şaşırtıcı değildi. Fakat bu, derin zaman içerisinde bu davranışsal dinamiğe doğrudan bir bakışı ortaya çıkaran unsuru görmek için ilk fırsatımızdır” diyor.
