Eski Çin kaynaklarında büyük Hun Hükümdarı Mete Han’ın nasıl iktidara geldiğine ilişkin bir efsane anlatılır. Bahaeddin Ögel “Türk Mitolojisi” (TTK Yayınları) adlı eserinde bu efsaneyi aktarır. Bu söylence kadim baba-oğul çelişkisine de bir örnektir.
Mete’ye babasından komplo
Hun Hükümdarı Tuman’ın (Teoman) veliaht olan bir oğlu vardı. Adı da Mao-tun (Mete veya Bahadır) idi. Tuman’ın ayrıca çok sevdiği bir hatunu vardı. Bu hatun da bir çocuk doğurmuştu.
Tuman büyük oğlunu (Mete’yi) yok ederek, yeni doğmuş olan küçük oğlunu kendi yerine geçirmek istiyordu. Bunun için Mete’yi Yüe-çi’lere elçi olarak gönderdi ve ordusunu toplayarak birdenbire Yüe-çi’lere saldırdı.
Yüe-çi’ler bunu görünce hemen koşup Mete’yi öldürmek istediler. Fakat Mete’nin çok iyi bir atı vardı; atına atladığı gibi düşmanın içinden sıyrılıp yurduna döndü. Babası Tuman sevinir gibi görünüp, bahadırlığının ödülü olarak Mete’ye 10 bin atlı bir tümenin komutanlığını verdi.
Vızlayan oku takip etmezsen…
Mete, vızlayan bir ok icat etti ve askerlerini talim ettirmeye başladı. Askerlerine, kendisi nereye ok atarsa, hemen oraya dönüp ok atmalarını emretti. Kim bunu yapmaz veya tereddüt geçirirse hemen başının kesileceğini ilan etti.
Bir gün Mete, kendi meşhur atının karnına bir vızlayan ok attı. Kendisiyle birlikte aynı anda ok atmayanların hemen başını kestirdi. Bir başka gün ise çok sevdiği karısına bir ok attı. Askerlerin bazıları duralamış ve hatuna ok atmaya cesaret edememişlerdi. Mete, duralayanları tek tek tespit etti ve oracıkta başlarını kestirdi. Artık askerin talim ve terbiyesi tamamlanmıştı.
Mete iktidarı alıyor
Mete, günün birinde babası Tuman ile birlikte ava çıktı. Bir anda vızlayan okunu babası Tuman’a atınca, askerler de aynı anda onu takip ettiler; Tuman’ı delik deşik ederek öldürdüler.
Mete bundan sonra da üvey annesi ile üvey kardeşini ortadan kaldırdı. Babasının tarafını tutan vezirlerle büyük memurların hepsini öldürdü ve kendisini Hun İmparatoru ilan etti.
