Ana Sayfa Bilim Gündemi Futbol severler ekran başına! Futbol topu şeklinde atomik çekirdeği olan element ile...

Futbol severler ekran başına! Futbol topu şeklinde atomik çekirdeği olan element ile tanışın!

726
0
Ağır bir element olan Nobelyum, çekirdeğinde 102 tane proton içerir Biliminsanları Nobelyum'un şeklini ilk kez ölçümlemeyi başardı. © Alexander A. Nedviga/ ShutterStock

Biliminsanlarının 8 Haziran’da Physical Review Letters‘da yayımladıkları rapora göre, Nobelyum’un (periyodik tabloda 102 numaralı element) Amerikan futbol topuna benzeyen bir atomik çekirdeğe sahip olduğunu keşfetti.

Ekip, Nobelyum atomlarını lazerle ayrı ayrı inceleyerek üç Nobelyum izotopu (252, 253 ve 254) atomunun uzunluğunu ölçtü. Elementin bu farklı formlarının her biri 102 tane proton içermekte, ancak her birinin içerdiği nötron sayısı değişmekte. Biliminsanlarının gözlemlemiş olduğu bu şekil aslında pek de nadir sayılmaz. Fakat araştırmacılar, Nobelyum 252 ve 254’ün çekirdek bölgesinin dış kısımlarında daha az proton oduğunu keşfetti. Bu garip şekil “kabarcık çekirdek” olarak da bilinmekte.

Yapılan ölçümler önceki teorik öngörüler ile uyum içerisinde görünüyor. Ekibin üyelerinden teorik nükleer fizikçi Witold Nazarewicz bulguların, teorik kuramlarını doğruladığını söylüyor.

Uranyum (92 numaralı element)’dan daha ağır olan elementler, doğada pek kayda değer miktarlarda bulunmadıkları için yapay olarak üretilirler. Günümüzde üretebildiğimiz periyodik tablodaki en ağır element Oganesson (118). Ancak bilim insanları, diğer elementlerden daha kararlı elementlerin olduğunu öngören bölge olan potansiyel bir “istikrar adası” arayışında daha ileriye gidebilecekleri konusunda umutlular.

Bir çok ultra ağır element, bir saniyeden daha düşük zamanlarda bozunurken, bazı teorik hesaplamalar bu elementlerin içinde yer alan, öne sürülen iç bölgenin daha uzun dayanabileceğini ve bunun da çalışmayı kolaylaştıracağını öngörüyor. Bu çalışma, biliminsanlarının bilinen ağır elementleri ve bu elementlerin atomik çekirdeklerinin şeklini daha iyi anlamaları için ulaşılamayanın ötesinde neyin yattığını anlayabilmelerine yardımcı olabilecek gibi görünüyor.