Neredeyse 900 milyon yıl önce, bir karadelik ve bir nötron yıldızı birbirlerine çarparak uzay-zaman boyunca şok dalgalarının oluşmasına neden oldular. 14 Ağustos günü, bu yerçekimi dalgaları Dünya üzerinde algılandı. Bu dalgalar, Amerika’da bulunan LIGO gözlemevindeki dedektörler ile İtalya’daki Virgo dedektörü tarafından toplandı.
Canberra’da bulunan Avustralya Ulusal Üniversitesi’nde teorik fizik alanında çalışma yürüten Susan Scott, “Bir nötron yıldızını yutan bir karadelik tespit ettiğimizden eminiz” açıklamalarında bulundu. Eğer bu gözlem doğrulanırsa araştırmacılar, LIGO ilk tasarlandığı zaman tespit etmeyi planladıkları olayların üçlü sıralamasını tamamlamış olacaklar. Bunlar; iki karadeliğin çarpışması, ikili nötron yıldızı sistemi ve bir karadelik ile bir nötron yıldızının birleşmesi.
LIGO’da çalışma yürüten araştırmacılar, Nisan ayında yaptıkları çalışmada karadelik-nötron yıldızı birleşmesini gözlemleyebileceklerini düşündüler. Ancak araştırmacılar daha sonra, bu gözlemin yeryüzü kökenli bir zemin gürültüsü sinyali nedeniyle engellenebileceğini fark etti. Bu seferki çalışmada ise araştırmacılar, sinyalin Dünya’nın ötesinde bir bölgeden geldiğinden eminler. Konuya dair açıklamalarına devam eden Scott, “İkili birleşime uyumlu olmaları ve kütle karşılaştırmaları da gösteriyor ki, bir karadelik-nötron yıldızı birleşimi gözlemledik” dedi.
Dünyanın dört bir yanında çalışma yürüten biliminsanları, söz konusu iki nesnenin kimliğini doğrulamak için bazıları hâlâ devam eden çeşitli araştırmalar yürüttüler. Bu gözlemdeki nesnelerin büyüklükleri göz önüne alındığında, araştırmacılar büyük kütleli olan cismin bir karadelik olduğunda hemfikir. Aynı şekilde kütleler üzerinden yapılan incelemeye göre, küçük kütleli olan cisim ise bir nötron yıldızı. Scott konuya dair bir soru işaretini ifade ederek, “Uzak bir ihtimal ama küçük kütleli olan cisim, oldukça hafif bir karadelik de olabilir. Eğer öyleyse bugüne kadar gözlemlediğimiz en hafif karadelik olacaktır. Bu noktada bizim yapmamız gereken çalışma ise karadeliğin spiralin içinde bir nötron yıldızı gibi davranıp davranmadığını araştırmak olacaktır” dedi.
LIGO’da süren araştırmalar yoluyla bu üçlü sıralamanın tamamlanması, LIGO’nun kapatılacağı anlamına gelmiyor. Araştırmacılar bu durumu vurgularken Scott, “Bu sadece başlangıcın sonu” açıklamalarında bulundu.
Kaynak: https://www.newscientist.com/article/2214172-ligo-may-have-seen-its-first-black-hole-and-neutron-star-collision/
