Ana Sayfa Astronomi Kütleçekimsel dalgalar, süper kütleli kara delikleri yerinden fırlatıyor

Kütleçekimsel dalgalar, süper kütleli kara delikleri yerinden fırlatıyor

413
0
Dünya’dan yaklaşık 8 milyar ışık yılı uzaklıkta olan galaksi 3C186’nın, iki galaksi arasındaki çarpışmanın sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Merkezinde iki büyük kara delik  birleşmiş gibi görünüyor ve birleşmeyle üretilen yerçekimi dalgalarının atımı tarafından atılan tek bir kara delik yaratıyorlar. NASA, ESA, and M. Chiaberge (STScI/ESA)

Yeni bir araştırmaya göre, 1 milyar güneşten daha iri bir süper kütleli kara delik, yerçekimi dalgaları ile galaksisinin çekirdeğinden atıldı.

Canavar kara delik kendi galaksisinin merkezine 35.000 ışık yılı uzaklıkta; bu Dünya ve Güneş’in Samanyolu’nun merkezinden olan uzaklığından daha fazla. Araştırmacılar, kara deliğin şu anda 4,7 milyon mil / saat (7,6 milyon km/s) hızla dışarı doğru çıktığını ve 20 milyon yıl sonra galaksisinden tamamen kaçabileceğini söylüyorlar.

İtalya’daki Roman Tre Üniversitesi’nden, çalışmanın eşyazarlarından Stefano Bianchi, yaptığı açıklamada, “Galaksinin kara deliği bir safra gibi atmak için eş-zamanlı patlayan 100 milyon süpernovanın enerjisine eşdeğer bir enerjisinin olması gerekir” diyor.

Çalışma ekibi, NASA’nın Hubble Uzay Teleskobunu, Dünya’dan yaklaşık 8 milyar ışıkyılı uzaklıktaki galaksi 3C186’yı incelemek için kullandı. Hubble görüntüleri galaksideki kuazarı (süperkütleli bir kara deliğin inanılmaz parlak enerjiklikteki imzasını) ortaya çıkardı.

Bu şaşırtıcı değil; her ne kadar galaksilerin hepsinde değilse de çoğunun merkezlerinde süper kütleli kara delikler bulunur. Fakat 3C186’nın kuazarı galaksisinin merkezinde değil. Araştırmacılar, şimdiye kadar gözlenen merkezden en uzak kara delik olduğunu söylüyorlar.

Bu tuhaf nesne neden hilekâr davranıyor? Hubble verileri, 3C186’nın, galaksi birleşmeleri sırasında kütleçekim kuvvetleri tarafından üretilen, gelgit kuyrukları adı verilen kavisli özelliklere sahip olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma ekibi, bu gözlem ve teorik çalışmaya dayanarak, her şeyin 1-2 milyar yıl önce iki galaksinin çarpışmasıyla başladığını düşünüyor.

Çarpışma sırasında, iki galaksinin merkez kara delikleri birbirlerini çevreleyecek şekilde giderek yakınlaştı. Birleşme gerçekleştiğinde, kara delikler, bir asır önce Einstein tarafından uzay-zaman dalgalanmaları olarak önerilen ve geçen yıl Lazer İnterferometre Külteçekimsel Dalga Gözlemevi (LIGO) Projesi tarafından tespit edilen kütleçekim dalgaları yaydılar.

Bu kütleçekim dalgası yayılımı, ayrıcalıklı olarak bir yönde gerçekleşti. İki merkezi kara delik sonunda birleşince, bu yayılım durdu ve yeni yaratılan su canavarı ters yönde fırladı.

Bianchi, “Bizim teorimiz doğruysa, gözlemler, süper kütleli kara deliklerin aslında birleşebileceğini gösteren güçlü kanıtlar sağlıyor” diyor. “Yıldız kütleli kara delikler için kara delik çarpışmaları olduklarına dair kanıt var, ancak süper kütleli karadelikleri düzenleyen süreç daha karmaşık ve henüz tam olarak anlaşılmadı.”

Sloan Digital Gökyüzü Araştırması ve NASA’nın Chandra X-ray Gözlemevi’nden alınan verileri de içeren yeni çalışma, Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlanacak. Makaleyi, baskıdan önce arXiv.org’da ücretsiz olarak okuyabilirsiniz.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz