Tarihöncesi Kuzey Amerika ile ilgili en çok tartışılan fikirlerden biri olan çarpma etkisi görüşü, son bulgularla yeniden tartışılmaya başladı. Bu görüşe göre, 12.800 yıl önce dünya dışı bir cismin çarpmasıyla ani soğumaya uğrayan dünya üzerinde yaşamakta olan mamutlar ve ilk insan toplulukları yok olmuştu. Bağımsız arkeologların mevcut veriler üzerinden yola çıkarak yeniden analiz ettikleri tarihleme karşılaştırmasında, birbiriyle uyuşmayan sonuçlar elde edildi.
Çarpma teorisinin destekleyicileri Kuzey Amerika’dan Avrupa’ya ve ötesine uzanan toplam 29 kazı alanındaki ince tabakalı sedimentlerden elde ettikleri verilerle bu kozmik çarpma olayının tarihini belirlemişlerdi. Son çalışmalar, olayın gerçekten 12.800 yıl önce olup olmadığını gösterecek.
29 kazı alanından sadece üçüne dair sonuçlar, National Academy of Science’de yayımlandı. Diğerlerinde ise ya geleneksel tarihleme yöntemi olan radyometrik yöntem kullanılmamıştı; ya da belirtilen tarihten daha eski veya yeni bir tarihi işaret ediyorlardı. Texas, Dallas Southern Methodist Üniversitesi’nden bir arkeolog takımının yöneticisi David Meltzer’e göre teori sağlam kalacak gibi durmuyor.
Bu bölgede 12.800 yıl önce çok önemli bir değişiklik olduğu kesin. Zira günümüzde Younger Dryas olarak bilinen ani iklim değişikliği, sıcaklıktaki ani düşüş; Clovis topluluğu olarak bilinen avcı grubun ortadan kaybolması ve en büyük, meşhur memeli türü olan mamutların soyunun tükenmesi, bu döneme ve bölgeye denk geliyor.
Çarpma tezinin savunucuları, eldeki verilerin o tarihte bir kozmik cismin dünyaya çarptığını gösterdiği konusunda ısrarcı. Onlara göre, çarpışma tarafından tetiklenen yangınla, duman ve kömürleşme olmuş, tahrip edici yüksek basınç altında elmas oluşmuştur Karşıt görüştekilere göre ise gerçekten bir kuyrukluyıldız çarpması söz konusu olsa, bunun dev bir jeolojik parmak izi bırakması gerekirken, buna dair elde veri yoktur.
Meltzer ve ekibi, karşıt teoriyi destekleyecek inceleme bölgelerini bildiklerini ve çalışmalarını o alanlarda yoğunlaştırdıklarını belirtiyorlar. Meltzer’e göre çarpma teorisiyle ilgili detaylar okunmaya başlandığında akla yakın olmadığı görülecektir.
Araştırmacılar, orijinal kaynaklarda tanımlanan 29 kazı alanında incelemeler yaparak, buraların 12.800 yıl öncesine denk gelip gelmediğini kesinleştirmeye çalışıyor. Bazı bölgelerin çok belli belirsiz olduğu gözlemleniyor. Örneğin, Kanada Alberta’da bir buzul alanı 13.000 yaşında olarak tarihlendirilmiş; ancak bu alan, yaş belirlemesi tamamen başka bir yöntemle yapılmış 2600 km’lik bir alanı da içeriyor. Diğer kazı alanlarındaki radyokarbon tarihlendirmeleri, çarpma alanı olarak bilinen bölgeden yüzlerce metre uzaktan alınan materyallerle yapılmış. Örneğin Alberta Wally’s sahilinde yapılan incelemede radyokarbon yaş belirlemesi materyali, soyu tükenen misköküzü kafatası iken; çarpma sonrası materyali olarak rapor edilen kalıntı bir at kafatası fosilinden alınmış.
Bütün bunlar bir araya getirildiğinde, o dönemde 29 bölgede kendiliğinden bir olay meydana geldiğini gösterme konusunda yetersiz kalıyor. Meltzer’e göre dünya dışı bir cismin çarpma iddiasını destekleyen sebep ve kanıt yoktur.
Çarpma teorisyenleri ise vazgeçeceğe benzemiyor. Bu konuda uzun süredir çalışan Kaliforniya Lawrance Berkeley Üniversitesi’nde nükleer kimyager Richard Firestone’a göre; Meltzer’in sonuçları son derece basit ve kendi bulgularını destekleme üzere yanlı oluşturulmuş bulgular. Radyokarbon tarihlendirmesindeki hatalar hiçbir alanın 12.800 yıl önceye dayanmadığını ispatlayamayacağı gibi, alınan örnek materyaller de karşılaştırmalı bağlantıya dayandığından, farklı inceleme bölgeleri farklı çarpma materyalleri içerebilmektedir.
Meltzer, çarpma teorisinin farklı ve güçlü kanıtlarla desteklenip kabul edilmesinden mutluluk duyacaklarını, ancak henüz öyle bir bulguya ulaşamadıklarını da ekliyor.
