Astronomi biliminin öncülerinden, karanlık madde için güçlü kanıtlar bulunmasına yardım eden Vera Rubin 25 Aralık 2016 Pazar günü, 88 yaşında hayatını kaybetti. Princeton Üniversitesi’nde yerbilimleri profesörü olan oğlu Allan Rubin, annesinin doğal nedenlerle öldüğünü belirtti.
Vera Rubin, galaksilerin ilerlerken pek tahmin edilen kadar dönmediğini bulmuştu ve bunun, işin içinde karanlık madde denilen başka bir kuvvetin olduğunu söyleyen teoriyi desteklediğini savunuyordu.
Normal madde evrenin yüzde 5’ini oluştururken, doğrudan gözlemlenemeyen karanlık maddenin, evrenin yüzde 27’sini oluşturduğu düşünülüyor. Biliminsanlarının, karanlık maddeyi daha iyi anlamak için, ne olduğundan ziyade ne olmadığına yoğunlaşmaları gerekiyor.
Rubin’in bilimsel başarıları arasında, “Gözlemsel kozmolojide öncü araştırma programları hazırladığı için” verilen ABD Ulusal Bilim Madalyası dahil, sayısız ödül ve onur ödülü vardır. Ayrıca ABD Ulusal Bilim Akademisi’ne seçilen ikinci kadın astronomdur.
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden, aynı zamanda okurlarımızın kendisini Yıldızlararası filminin senaryo danışmanı olarak hatırlayacakları Sean Carroll, 26 Aralık Pazartesi günü attığı tweet’te, “Vera Rubin’in bir kadın bilimci olarak, yolu boyunca önüne çıkan sayısız engelin üstesinden geldiğini söylemeden olmaz” dedi.
Rubin’in astronomiye olan ilgisi genç bir kızken başladı. Babası, elektrik mühendisi Philip Cooper, onu amatör gökbilim toplantılarına götürürdü ve bir teleskop yapmasına yardım etmişti.
Vera Rubin, 1995’te Amerikan Fizik Enstitüsü ile yaptığı söyleşide, anne ve babasının onun kariyer tercihine son derece destekleyeci davrandığını söylemekle birlikte, babasının onun matematikçi olmasını istediğini, çünkü Vera’nın gökbilimci olarak yaşamasının hayatını zorlaştıracağı yönünde bir kaygı taşıdığını da belirtmişti.
Rubin, 1948’de Vassar Koleji’nen mezun olduğunda, astronomi alanında uzmanlaşmak isteyen tek öğrenciydi. Princeton’da yükseklisans öğrencisi olmaya çalıştığında, kadınların üniversitenin astronomi programına girmesine izin verilmediğini öğrendi. Bunun üzerine yüksek lisansını Cornell Üniversitesi’nde yaptı. Doktora derecesini de Georgetown Üniversitesi’nden aldıktan sonra, kâr amacı gütmeyen bir bilimsel araştırma merkezi olan Washington’daki Carnegie Enstitüsü’nde yıllarca çalışan birkaç öğretim üyesinden biri oldu.
Rubin, kariyeri boyunca 200’den fazla galaksiyi inceledi. Carnegie Enstitüsü Başkanı Matthew Scott, “Vera Rubin, başarılı bir astronom olarak ulusal bir hazinedir ve genç biliminsanları için harika bir rol modelidir” dedi. Ve “kaybından dolayı çok üzgün olduklarını” belirtti.
