Uluslararası bir panelde bir araya gelen deniz araştırmacıları, Dünya okyanuslarının insanlık tarihinde görülmemiş bir yokoluş tehdidi altında olduğu konusunda uyardı. Okyanus üzerinde stres yaratan faktörlerin toplu etkilerinin değerlendirildiği uluslararası ve disiplinlerarası çalıştayda kirlilik, asitlenme, ısınma, aşırı avlanma ve oksijensizleşme başlıkları incelendi. Yayınlanan raporda şu sonuçlara yer verildi:
– Okyanuslar üzerindeki stres yaratıcı faktörlerin birleşimi Dünya’nın daha önce karşılaştığı büyük tür yokoluşlarıyla ilişkilendirilen koşulları yaratmaktadır.
– Okyanuslardaki bozulma hızı tahmin edilenden çok daha hızlıdır.
– Daha önceden tanımlanmış olumsuz etkilerin bazılarının, tahmin edilen en olumsuz senaryolardan dahi daha kötü bir etkiye sahip olduğu görülmektedir.
– Tahmin edilemez değişim hızı nedeniyle yorum yapmak güç olsa da, küresel bir yokoluş tehdidi, mercanlar gibi denizel canlıların yokoluşuyla baş gösterebilir.
Bulguların şok edici olduğunu belirten araştırmacılar, durumun çok ciddi olduğunu ve derhal her seviyede harekete geçilmesi gerektiğine dikkat çekiyorlar. Oxford Üniversitesi’nde toplanan çalıştayda, insan etkisinin olduğu küresel iklim değişikliğine ek olarak, aşırı avlanmanın, çiftliklerden suya verilen besin ve minerallerin gelecekte değil, şimdiden okyanus sağlığında dramatik bir bozulmaya yol açtığı ortaya kondu. Dünya tarihinde bilinen kitlesel yokoluşların hepsine eşlik eden üç ana faktörde artış olduğu belirlendi: hipoksia yani oksijen azlığı, anoksia yani oksijen yokluğu ve okyanuslardaki ısınma ve beraberindeki asitlenme. Bu zarar eğilimi devam ederse, yeni bir yokoluş olayının kaçınılmaz olduğu sonucuna varan panel çeşitli örnekler sundu:
– CO2’nin okyanus tarafından emilme miktarı şimdiden, deniz canlı gruplarının yaklaşık yüzde 50’sinin ortadan kaybolmasıyla sonuçlanan 55 milyon yıl önceki son kitlesel yokoluş esnasındaki oranı aşmış durumda.
– 1998’de sadece tek bir bölgede gerçekleşen mercan ağarması tüm Dünya’daki tropik mercanların yüzde 16’sının ölümüne neden oldu.
– Aşırı avlanma nedeniyle bazı ticari balık türlerinin stokları yüzde 90’dan fazla azaldı.
– Deterjanlarda kullanılan sentetik koku vericiler ve kimyasallardan oluşan kirleticilerin kutup denizlerinde dahi izine rastlanıyor. Kimyasallar, deniz canlılarının da sindirdiği okyanustaki minik plastik parçaları tarafından emiliyor.
Yayınlanan raporda daha iyi koruma politikalarına ve yönetimsel düzenlemelere dair önerilerine de yer veren uzmanlar, okyanusun ve barındırdığı ekosistemlerin bozulmuş olan sağlığının devam eden bu tehditler altında toparlanmasının mümkün olmadığı görüşünde.
Kaynak: http://www.sciencedaily.com/releases/2011/06/110621101453.htm
