Kelebeklerin komşu türleri nasıl taklit edip kanatlarındaki desenleri değiştirebildikleri ve kuşlar tarafından yenmediklerinin sırrı Avrupalı bilim insanları tarafından çözüldü.
Büyük evrim düşünürlerinden Wallace, Bated ve Darwin, kuşların ve kelebeklerin aynı uyarı renk paternlerine sahip olmalarına rağmen kelebeklerin kuşlar için tatlarının neden kötü olduğunu merak ediyorlardı. Fakat şimdi ilk kez, CNRS (Paris Ulusal Tarihi Doğa Müzesi) ve Exeter Üniversitesi araştırmacıları, kelebeklerin, daha tehlikeli türü taklit etmek olarak bilinen Müllerian taklidiyle hile yaptıklarını buldular.
Çalışma bir Amazon türü olan Heliconius numata ile gerçekleştirildi. Yağmur ormanlarındaki belirli bölgelerde bu tür, diğer birçok kelebeğin taklidini yapabiliyor. Heliconius numata’nın bir popülâsyonu, kuşlar için kötü tadı olan ve yaygın akrabaları Melinaea gibi birçok kelebek türüne ait kanat renklerini taklit edebiliyor. Bir çeşit kılık değiştirme olarak düşünülen davranış tamamen avcılardan korunmak amaçlı.
Araştırmacılar H.numata’da kanat paterninden sorumlu kromozomal bölgenin yerini tespit edip DNA dizisini belirleyip, kanat paternlerindeki çeşitliliğin tek bir kromozom üzerindeki bir bölgeden kontrol edildiğini buldular. Süpergen olarak bilinen bölge genetik kombinasyonların yapılmasına izin vererek kelebeklerin taklit etme özelliklerinin devam etmesini sağlıyor. Süpergenler salyangozun kabuğundan, çuha çiçeğinin rengine kadar doğadaki renk ve şekil cümbüşünden sorumlular.
Araştırmacılar, bu türde aynı kromozomun üç çeşidinin birlikte bulunduğunu ve her bir çeşidin, farklı renk ve şekilde kanat oluşturduğunu tespit etmişler. Bu nedenle, aynı DNA’ya sahip olmalarına rağmen kelebekler birbirlerinden tamamen farklı görünürler.
Bu süpergen, güve gibi diğer türlerdeki melanizm (siyah renklenme) için de oldukça önemli görünüyor. Nisan 2011’de, Liverpool Üniversitesi’nden bir ekip, güvelerin, endüstriyel çevrenin geliştiği 19. yüzyılda, siyah kanatlı gelişmelerini Science dergisinde açıklamışlardı. Bu süpergen bölgesi sayesinde kelebekler birbirlerini taklit edebildikleri gibi endüstriyel gelişmenin kalıntıları olan is izlerini de taklit edebiliyorlar. Kısacası bu gen, evrimsel baskı makinesi gibi çalışıyor ve türlerin değişen çevreye adaptasyonlarını hızlandırıyor.
Kaynak: http://www.sciencedaily.com/releases/2011/08/110814141410.htm
