Fosilleşmiş dışkı analizleri Porto Riko yerlilerinin kökenleri hakkında bilgi veriyor. Fosilleşmiş dışkıların içeriğinde bulunan mikrop ve bitkilerin DNA analizi, Porto Riko’da Kolomb’un 1493’teki gelişinden önce yaşayan iki yerli topluluk hakkında bilgi veriyor. Mikrobiyal ipuçlarına göre, bu iki toplum köken olarak birbirlerinden farklıydı ve değişik geleneklere sahiptiler; fakat Porto Riko’da yüzlerce yıldır birlikte yaşıyorlardı.
Arkeologlar uzun zamandır bu iki halkın “Saladoidler” ve “Huecoidler” olarak adlandırıldığını, aynı kökeni paylaşıp paylaşmadıkları kesin olmasa bile, çömlek yapımı gibi konularda birbirlerinden farklı olduklarını söylüyorlardı. El zanaatları birbirinden oldukça farklı olan bu iki topluluğun çömlek yapım tarzından yola çıkan yorumlara göre, Saladoidlerin Venezuela’dan geldiğine inanılırken, Huecoidlerin Bolivya Andlar’ından gelmiş olabileceği düşünülüyordu.
Araştırmacılar bu konuda daha kesin bir hikâye sunmak amacıyla fosilleşmiş dışkıları incelemeye başladı. Her iki topluluk da arkalarında fosiller bırakmıştı. Porto Riko Üniversitesi’nden mikrobiyolog Jessica Rivera-Perez ve Kaliforniya Politeknik Üniversitesi’nden Raul Caon, meslektaşlarıyla birlikte yaşları 1000-1600 yıl olan 10 fosil örneğinin DNA’sını çıkardılar. Hassas genetik dizilim tekniklerini kullanan araştırmacılar, birçok bakteri, mantar ve bitki türüne ulaştı.
3,4 milyon DNA parçacığının analizinden sonra ortaya bu iki toplumun oldukça farklı tüketim alışkanlıkları olduğu ortaya çıktı. Huecoidler Andlar’da yetişen darı ve Saccharomyces mayası tüketmişlerdi. Geleneksel bir Bolivya içkisi olan “chicha” darı ve maya ile yapılıyordu. Saladoidlerin fosil DNA’larında ise mayaya rastlanmadı. Rivera-Perez’e göre bu mayanın Porto Riko’da bulunmuş olmasının sebebi hâlâ kesin değil, fakat Huecoidler bu mayayı geldikleri yerden getirmiş olabilir. Gene Saladoidlerin fosillerinde, balıktan bulaşan bir parazit varken, Huecoidlerin fosilinde bir omurgasız paraziti bulundu.
Araştırma ekibi aynı zamanda günümüz Amazon yerlilerinin dışkı fosillerini de inceledi. Oldukça farklı mikrobiyal bir birleşime sahip olan bu fosiller, modern çağ yerlileri hakkında ve organizmaların dışkı fosilleri içinde nasıl korunmuş halde olabileceğine dair veriler de sunuyor.
