Facebook’un kendi ürünü olan iki yapay zekâ robotunun sadece kendilerinin anlayabildiği garip bir dilde konuştukları görüntülendi. Görünüşe göre iki chatbot (chat ortamında insan diyaloglarını simüle eden bilgisayar programları) İngilizce’de kendilerine has değişiklikler yaparak dili kendileri için daha basit bir hale getirmiş.
Garip diyalog, araştırmacıların chatbotlarla yaptıkları bir deney sınasında ortaya çıktı. Deneye göre chatbotlar her biri belirli değerlere sahip şapkalar, toplar ve kitapların değiştokuşu üzerine pazarlık etmek için koşullandırıldı. Chatbotlar kısa süre sonra müzakerelerini insanlar için büyük ölçüde anlaşılmaz olan ve yalnız kendilerinin tamamen anlayabildiği bir dilde sürdürmeye başladılar.
Robotların İngilizce’nin kısaltılmış bir formu olan bu dille kurdukları diyaloğun bir kısmı aşağıda görülüyor:
Oldukça garip görünse de konuşmada bazı kurallar varmış gibi görünüyor. Chatbotların kendi isimlerini tekrar ederek vurgulaması, mesajların iletimi sırasında oluşan basit bir okunma hatası olmaktan çok pazarlığın bir parçası gibi görünüyor. Üstelik oluşturdukları bu kısaltılmış dil daha verimli iletişim kurmalarına olanak sağlıyor olabilir.
Facebook’un Yapay Zekâ Araştırmaları Bölümü’nde ziyaretçi araştırmacı olan Dhruc Batra konuyla ilgili olarak, “Tıpkı size beş kere ‘the’ kelimesini tekrar ettiğimde -ilgili- nesneden beş tane istediğim anlamına geldiğini söylemem gibi. İnsanların iletişim sırasında kısaltmalar kullanmasından çok da farklı değil” diyor.
Fakat, bazı iddiaların aksine dilbilimci Mark Liberman’a göre bunun insan konuşmasının yeni formunun bir öncülü olma ihtimali düşük. Kişisel blogunda yazdığı yazıda konuyla ilgili olarak, “İlk olarak, insan dilleri temelde konuşarak (veya el işaretleriyle) ifade edilirken, robotlar arasındaki tamamen yazıya dayalı… Bunun ötesinde, bu iletişim şeklinin insan dillerinde olduğu gibi kelime, cümlecik ve cümle yapılarından meydana gelen bir sistem meydana geririp getiremeyeceği de açık değil” diyor.
Robotlar birbirleriyle nasıl müzakere edeceklerinin çözümlemesini yapmak ve pazarlık yaptıkça bu yeteneklerini geliştirmek üzere tasarlandı. Araştırmacılar çeşitli kriterlere göre pazarlık sürecini puanlayarak, robotları daha etkin bir iletişim kurmaları için eğittiler. Fakat araştırmacıların belirttiğine gore, gramer kurallarına tamamen uygun ve yalın bir İngilizce kullanmaları şart koşulmadı. Yani dilde kendilerine has kısaltmalar yapmakta serbesttiler. Bu durum gözden kaçan bir kriter olarak da değerlendirilebilir.
Diğer bir önemli nokta, söylentilerin aksine şirketin araştırma programının fişini çekmesi gibi bir durumun söz konusu olmaması. Deneyler süresince robotlar arasındaki diyalogların bir kısmı bu garip dille sürdürülmüş olsa da, kendi aralarındaki pazarlık sürecini başarıyla gerçeleştirilebildiler. Sonradan chatbotların gramer kurallarına uygun bir İngilizce kullanmaları da kriter olarak eklenerek proje başarıyla sonuçlandırıldı. Robotlar üzerinde yapılan çalışmaya o zamanki (bozuk gramerli) haliyle devam edilmemesi kararı alındı; çünkü “bizim ilgilendiğimiz şey insanlar ile konuşabilecek chatbotlardı” diyor araştırmacı Mike Lewis. Yani araştırmacılar iddia edildiği gibi programı sonuçlarından korktukları veya panikledikleri için durdurmadılar; asıl neden robotlardan beklentilerinin farklı olmasıydı. Gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra deneyler sürdürüldü.
Bu olay aslında bir ilk de değil. Bu yılın başlarında Google chatbotlarının çeviri araçlarıyla kendi dillerini yarattığını ve bu dile (ve bu dilden) çeviri yaptığını ortaya çıkardı. Şirket bu buluştan memnun olarak programın aynen devam etmesine de izin vermişti. OpenAl tarafından gerçekleştirilen diğer bir çalışmada ise, yapay zekânın daha iyi ve verimli bir şekilde iletişim kurabilmesi için kendi dilini geliştirmek üzere teşvik edileleceği bulunmuştu.
Bunlara ek olarak, yayımlanan makalede belirtildiğine göre, chatbotlar tıpkı insanlar gibi müzakere etmeyi de öğrendi. Örneğin, özellikle bir cisimle fazlaca ilgileniyormuş gibi davranmak ve ondan vazgeçerken sanki büyük bir fedakârlık yapıyormuş gibi bir tavır takınmak vb.
