Samanyolu Galaksisi’nin merkezi, bir düzine karadeliğin yuvası olabilir. İlk kez, galaksinin en iç kısmındaki birkaç ışık yılını kapsayan alanın içerisinde, bir düzine karadelik olduğu fark edildi; bu karadeliklerin sayısı binleri bulabilir.
Columbia Üniversitesi’nden Astrofizikçi Charles Hailey ve çalışma arkadaşları karadeliklerin, iç kısımlara doğru yavaşça spiral yörüngeler izleyen yıldızlar ile etkileşimleri sayesinde bu durumu fark ettiler ve 4 Nisan’da Nature dergisine rapor ettiler. İzole karadelikler herhangi bir ışınım yapmazlar ancak, yakın yörüngelerde hareket eden yıldızların maddelerinden çalarak bu maddeleri X-ışını üretene dek ısıtırlar. Böylece baktığımız bölgede izole bir karadelik olduğunu anlayabiliriz.
Hailey ve arkadaşları, NASA’nın Chandra X-Işını Teleskopu’nun 12 yıllık verisi içerisinde böyle bir X-ışın enerjisine sahip olan sadece 12 tane karadelik-yıldız çifti bulabildiler. Kaç tane karadeliğin bir eşlikçi yıldıza sahip olduğuna dair teorik varsayımlar göz önüne alındığında, galaksinin sadece küçük bir kısmında 20.000’in üzerinde bir eşlikçisi olmayan, dolayısıyla da bize görünür olmayan karadelikler olabilir.
Keşfe, süper kütleli karadeliğin bulunduğu galaksimizin merkezinde, küçük kütleli karadelikleri arayan astronomların onlarca yıllık çalışmaları sayesinde ulaşıldı. Teori, galaksimizin merkeze yakın bölgede birikmiş, sayıca çok fazla karadelik ile birlikte, genel olarak ele alındığında milyonlarca, hatta 100 milyonlarca karadelik içermesi gerektiğini öngörüyor. Ancak bu öngörülere dair henüz hiçbir şey bulunamadı.
Hailey, “Bu konu, her zaman bizim için adeta bir gizem gibiydi. Eğer, bu karadeliklerden bir sürü varsa, bunların hepsinin merkez parsek (3,26 ışık yılı) içerisinde sıkışmış olması gerekiyor, peki biz neden hiçbir iz göremedik?” diyor ve bunlardan 12 tanesini bulmanın ekip için gerçekten de “çok zorlayıcı” olmuş olduğunu belirtiyor.
Karadeliklerin galaksinin merkezine nasıl gelmiş oldukları hâlâ bir muamma. Kütleçekimini ele aldığımızda, bu karadeliklerin çoktan merkezde bulunan süper kütleli karadelik tarafından çekilmiş olması gerekiyordu. Diğer bir yandan, Columbia’dan astronom Aleksey Generozov, ortaya attığı yeni bir teoride, karadeliklerin süper kütleli karadeliğin etrafında bulunan disk üzerinde doğmuş olabileceğini öne sürüyor.
Araştırmacılar, nötron yıldızı ve beyaz cüceler gibi X-ışını üreten başka cisimleri olayın dışında tuttular, ancak buldukları cisimlerin yarısından fazlasının karadelikler yerine milisaniye pulsarı adı verilen, çok hızlı dönen ölü yıldızlar olduğunu belirttiler. Bu yan keşif, merkez bölgesinden gelen yoğun gama ışınlarının pulsarlardan mı yoksa karanlık maddeden mi kaynaklı olduğu tartışmalarına bir açıklık getirebilir. Bu noktada elimizden, keşfin daha iyi anlaşılabilmesi için teorisyenlerin bu konu üzerine kozlarını paylaşmalarını ve aslında arka planda ne olduğunu anlamalarını beklemekten başka bir şey gelmiyor.
