Kuş benzeri bir fosil için yapılan inceleme, kuşların yerde yaşayan dinozorlardan evrimleştiği fikrine karşı duruyor. Çin’de bulunan serçe büyüklüğündeki fosil üzerinde yapılan ayrıntılı inceleme, kuşların yerde yaşayan teropod dinozorların uçma yeteneği kazanmasıyla evrimleştiği yönündeki yaygın görüşe uymuyor. Amerikalı araştırmacılar Utah Dinozor Müzesi’nden Stephen Czerkas ve Kuzey Karolina Üniversitesi’nden Alan Feduccia, fosilin ilk olarak düşünüldüğü gibi bir dinozora değil; küçük, süzülme yeteneği olan, ağaçlara tırmanan bir hayvana ait olduğunu belirtiyorlar.
Scansoriopteryx fosili (tırmanan kanat anlamına geliyor) İç Moğolistan’da bulundu veÇin Yer Bilimleri Akademisi ile ortak devam eden çalışmanın bir parçası oldu. Fosil daha önce, pek çok uzmanın sonradan uçan dinozorlar ve kuşlara evrimleştiğini kabul ettiği kölurozorteropod dinozor olarak sınıflandırılmıştı. Araştırma grubu, daha önce açıkça görülemeyen yapıları ortaya çıkarmak için gelişmiş üç boyutlu mikroskop, yüksek çözünürlüklü fotoğraflar ve küçük açılı aydınlatma kullandı. Bu teknikler, kemiklerin doğal sınırlarının yorumlanmasını mümkün kıldı. Fosilin pelvis, ön ayak, arka ayak ve kuyruğu hakkındaki pek çok belirsiz görüş doğrulandı ve bununla birlikte kuyruk omurgası boyunca Velociraptor gibi uzamış tendonları olduğu keşfedildi.
Czerkas ve Feduccia, Scansoriopteryx’in dinozor olarak sınıflandırılması için gereken temel yapısal iskelet özelliklerinden kesinlikle yoksun olduğunu belirtiyorlar. Araştırmacılar dinozorların kuşların ataları olmadığını düşünüyor. Onlara göre Scansoriopteryx, ataları dinozorlardan çok önce yaşayan, ağaçlara tırmanan arkozorlar arasında bulunan, bir kuş atası olarak görülmelidir.
Araştırmacılar, incelemeler boyunca dinozora benzemeyen özelliklerin bir birleşimini buldular. Scansoriopteryx’de uzamış ön ayaklar, kanat ve arka ayak tüyleri, dirseklerin önündeki kanat zarı, el bileğine benzeyen yarım ay şeklindeki kemikler, kuşlara ait tüneme ayakları, öndeki kısa omurga, kuyruk ve ağaçlara tırmanmayı mümkün kılan pençeler gibi şüphe götürmez kuş özelliklerine sahip olduğunu tespit ettiler. Ön ve arka ayaklardaki uzamış tüyleri özellikle önemli buluyorlar. Bu onlara göre, Scansoriopteryx’in,ağaçlardan süzülebilen veya paraşüt yapabilmek için temel aerodinamik manevraların üstesinden gelebilen ilkel kuş atalarının biçimine sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Yeni bulgular, 1900’lü yıllarda yapılmış olan, kuşların atalarının en azından süzülmelerine olanak sağlayan tüylerle birlikte uçma kabiliyetini henüz geliştirmekte olan, ağaçlara tırmanan küçük arkozorlar olduğu yönündeki tahminleri doğruladı. Geçtiğimiz on yıllarda pek çok paleontolog bu “ağaçtan inme” görüşünün “yerden kalkmak”tan farklı görülmesi sebebiyle kuşların karada yaşayan teropod dinozorlardan türediğini kabul etmişti.
Scansoriopteryx’in dinozor olmayan bir kuş atası olduğunun belirlenmesi, dinozorlar ve kuşlar arasındaki ilişkinin tekrar değerlendirmesine olanak sağlayacak. Czerkas, “Biliminsanları sonunda dinozorlar ve kuşları birbirinden ayıran kapının anahtarına sahip oldu” diyor. Feducciaise, “Kuşların dinozorlarla ilişkilendirmesi yerine, Scansoriopteryx’lerin yeniden başka özel kuşlara ait ve dinozor olmayan bir sınıfla ilişkilendirilmesinin doğruluğunu gösteriyor” diye ekliyor.
