Bir zaman aralığında oluşan deprem etkinliklerini genel olarak üç aşamalı olarak sınıflandırabiliriz; öncü deprem, ana deprem ve artçı deprem. Maruz kaldığımız depremler çoğunlukla ana deprem ve artçı depremler dizisi biçiminde oluşur. Öncü depremler, ana deprem olmadan tanınamıyor. Bu konuda çok sayıda araştırma varsa da, günümüzde bunu önceden kesin olarak saptayacak bir yöntem halen geliştirilemedi.
Kuvvetli bir depremden sonra başlayan artçı depremleri tanımlamak daha kolay. Artçı depremlerin büyüklükleri ana deprem olarak tanımladığımız kuvvetli veya büyük depreme kıyasla daha küçük olmaktadır. Artçı depremlerin zaman içerisinde sayılarının ve büyüklüklerinin azalması bazı bağıntılarla tanımlanabilmektedir.
Deprem fırtınası olarak tanımladığımız deprem etkinliklerinde ana deprem artçı deprem sınıflaması yapmak zordur. Deprem etkinliği genellikle orta veya düşük kuvvette depremlerle başlar ve uzun sürebilir. Bu süre günler, aylar ve hatta yıllar uzunluğunda olabilir.
Etkin (canlı) fayların bulunduğu bir çok yerde deprem fırtınaları olmaktadır. Çok sayıda canlı fayların olduğu alanlarda, volkanlar çevresinde ve jeotermal potansiyelin yüksek olduğu bölgelerde deprem fırtınaları ile sıkça karşılaşılmaktadır.
Deprem fırtınası etkinliği başladığında, bu etkinlik sırasında daha büyük depremin olup olmayacağı konusu gündeme gelir ve toplumu endişelendirir. Böyle bir olasılık olmakla birlikte bunu önceden belirleyecek veya öngörecek bir yöntem yoktur. Depremselliği yüksek bölgelerde başarılması gereken en somut eylem, deprem kayıplarının (risklerinin) azaltılmasını sağlamaktır.
Midilli Adası deprem fırtınası sürüyor
7 Ocak 2023 tarihinde Midilli Adası’nın kuzeyinde 5.0 büyüklüğünde bir depremi izleyen bir deprem etkinliği başladı. Deprem etkinliği bazen azalarak, bazen de artarak sürüyor. Midilli Adası ve çevresinde çok çeşitli boyda ve türde canlı faylar var. Bu faylar her zaman hareket halinde ve zaman zaman büyük depremler veya deprem fırtınaları yaratabiliyorlar. Uzun süren ve deprem fırtınasına dönüşen deprem etkinlikleri Ege Denizi ve çevresinde çok yaygın.
7 Ocak 2023 saat 4:52’de Yunanistan’nın Midilli Adası’nda 5.0 büyüklüğünde bir depremle başlayan deprem fırtınası dördüncü gününde halen sürüyor. Depremin kaynak mekanizması Midilli Adası’nın kuzeyinde yerleşen doğrultu atımlı bir fayın hareketlendiğini gösteriyor. 7 Ocak 2023 tarihinden şu ana kadar oluşan ve AFAD-DAD tarafından rapor edilen deprem fırtınasındaki depremlerin dizilimine bakıldığında, hareket eden fayın KD-GB doğrultusunda, sağ yönlü doğrultu atımlı bir fayın etkinleştiği anlaşılıyor. Şu ana kadar üç fasıl halinde azalıp çoğalan ve iki tane 5 büyüklüğünde, iki tane 4 büyüklüğünde ve toplamda 280 adet küçük deprem üreten bu deprem fırtınası bakalım ne kadar sürecek?
Adada yaşayan halk için bir endişe kaynağı olduğu malumdur. Bu depremler Türkiye’de Midilli Adası’na yakın kıyılarımızda yaşayanlar tarafından da hissediliyor. Bölge halkı bu tür deprem etkinliklerine sıkça maruz kalıyorlar. Depremleri durdurma olanağımız yok ama ondan korunmak ve kayıplarımızı en aza indirmeyi başarmak olanaklı.
