Austin’deki Texas Üniversitesi’nden biyolojik antropologlar, daha önce varlığı bilinmeyen üç yeni fosil primat türünü keşfetti. Keşfedilen üç yeni primat türü de Güney Kaliforniya’nın yemyeşil tropik ormanlarla dolu olduğu zamanlarda San Diego sakinleriydi.
Primatların keşfedilme öyküsü
1930’lardan beri San Diego County’deki Friars Formasyonu’nu oluşturan kumtaşı ve kiltaşlarında çok sayıda primat fosili ortaya çıkarılmıştır.
Bu kapsamda, paleontolog Stephen Walsh ve San Diego Doğa Tarihi Müzesi’nden (SDNHM) gelen saha çalışanları, San Diego bölgesinde bulunan büyük bir fosil primat koleksiyonu oluşturdu; ancak Walsh bu örnekleri 2007’de ölümünden önce açıklayamadı. Bundan on yıl sonra, UT Austin lisans öğrencisi Amy Atwater ve antropoloji profesörü Chris Kirk, 42 milyon ila 46 milyon yıl önce yaşamış olan, daha önce bilinmeyen üç omomyoid primatın tanımını ve isimlendirilmesini yapmaya çalıştı. Araştırmacılar bu yeni türlere Ekwiiyemakius walshi, Gunnelltarsius randalli ve Brontomomys cerutti adını verdiler.
Bu son bulgular, Friars Formasyonu’nda temsil edilen ve bilinen primatların sayısını ikiye katladı ve bu dönemin bilinen omomin primatlarının toplam sayısını da 15’ten 18’e çıkardı.
Yeni bulgular, primat zenginliğini ortaya koyuyor
Atwater ve Kirk’in çalışmaya ilişkin açıklamaları ise Human Evolution dergisinde yayımlandı. Montana’daki Rockies Müzesi’nde paleontoloji toplama müdürü olan Atwater, “Keşfedilen yeni primatlar, orta Eosen’de primat zenginliğinin daha iyi anlaşılmasını sağlıyor” diyerek sözlerine, “Rocky Mountain havzalarında yapılan önceki araştırmalar, bu zaman zarfında primat zenginliğinin azaldığını, ancak primat zenginliklerinin aynı zamanda diğer yerlerde de arttığını gösteriyor” ifadeleriyle devam etti.
Dişleri inceleyen araştırmacılar, SDNHM’de tarif edilmeyen Friars Formasyonu omomyoid numunesinin büyüklüğünü temsil eden üç yeni cinsi, 113 ila 796 gram arasında bir büyüklükte ve büyük olasılıkla primat alt-Omomyinae’yi içeren soyu tükenmiş bir türle ilişkilendirdi. Kirk, “Dişler bize evrimsel tarih hakkında çok şey anlattıkları gibi bize tükenmiş bir primatın büyüklüğü ve diyetini iyi bir şekilde verir. Dişler, vücuttaki en sert dokudur. Sonuç olarak dişlerin fosil kayıtlarında saklanma olasılığı daha yüksektir” diyerek çalışmalarına ilişkin bilgilendirmede bulundu.
Primatların büyüklüğü ne kadar?
Üç yeni türün en küçüğü olan Ekwiiyemakius walshi’nin, 113 ile 125 gram arasında bir büyüklükte olduğu tahmin ediliyor.
Primat, ismini, Amerikan yerlilerinden Kumeyaay kabilesinin ismi olan ve “bulutların ardında” anlamına gelen Ekwiiyemak’tan ve San Diego ile Sweetwater’ın yeraltı suları için kullanılan “Walsh”tan alıyor.
Gunnelltarsius randalli ismi Eocene memelileri uzmanı Gregg Gunnell ve SDNHM fosil koleksiyonları müdürü Kesler Randall tarafından seçildi. Günümüzün yağlı kuyruklu cüce lemurunun ağırlığına benzer şekilde 275 ile 303 gram arasında olduğu tahmin ediliyor.
Brontomomys cerutti ise diğer omomyoidlerin çoğu ile karşılaştırıldığında daha büyük. Ağırlığı 719 ile 796 gram arasında ve bir sportif lemurun ağırlığına yakın olduğu tahmin ediliyor. Büyüklüğü nedeniyle de adı, Yunanca kelime bront ya da “gök gürültüsü” anlamına gelen Brontomomys olarak, örneklerinin birçoğunu toplamaktan sorumlu emekli SDNHM paleontologu tarafından verildi.
Kaynak
1) https://www.sciencedaily.com/releases/2018/08/180828143423.htm
